Vuhan Koronavirüs salgını kendini yüksek ateş, öksürük olarak gösterebilir. Daha sonra bu belirtiler, nefes darlığına dönüşebilir. Salgın, önce ishale yol açıp daha sonra karaciğer yetmezliğinde de kendini gösterebilir. Virüsün akciğer ve böbrek yetmezliğine yol açtığı hastalar genelde yaşamını yitiriyor. Yakın temas ile bulaşan virüsten korunmak için el temizliğine dikkat edilmesi gerekiyor. Aşının geliştirilip insanlar üzerinde kontrol edilmesi ise zaman alıyor.
İstinye Üniversitesinin düzenlediği “Yeni Koronovirüs Salgınlarına Genel Bakış” adlı panelde konuşan Halk Sağlığı Uzmanı Doktor Öğretim Üyesi Kaya Sami Nizamoğlu, yeni tip koronavirüs salgınının bulaşma hızının çok yüksek olduğunun altını çizerek virüsün Türkiye’ye de gelme ihtimalinin bulunduğunu söyledi. Yeni tip Koronavirüs (Kovid-19) salgınının kendisini hemen göstermediğini hatırlatan Nizamoğlu “Geldikten sonra belli bir süre kendisini belli etmeyecektir, haberdar olmamız 2 ayı bulabilir.” ifadelerini kullandı.
“Koronavirüsün kalıcı olacağını düşünüyorum”
Salgına yakalanan hastanın iyileşme süreci bitmeden önce dört kişiye bulaştırdığını dile getiren Doktor Nizamoğlu, virüsün kalıcı olacağını düşündüğünü kaydetti. Halk Sağlığı Uzmanı Doktor Öğretim Üyesi Kaya Sami Nizamoğlu “Koronavirüsün hangi hayvandan kaynaklandığını kesin olarak bilmiyoruz ama bu patojeni en çok barındıran hayvan yarasalar. Temel üreme sayısı çok önemli, bu patojenlerin sağlığının göstergesidir. Bu virüsün kalıcı olup olmayacağının da işaretidir. Yani bir hasta kişi iyileşmeden kaç hasta insan üretiyor, kısmına bakıyoruz. Koronavirüste temel üreme sayısı 1’in üzerine çıktı. Dünya Sağlık Örgütü 1,5-2,5 bandında olduğunu açıkladı. Daha yüksek olduğunu söyleyen araştırmalar var. 4 olduğunu düşünelim yani bir hasta kişi iyileşmeden virüsü 4 kişiye bulaştırıyor. Bu önüne geçmesi zor bir gücü var anlamına gelir. Mevsimsel geçişler gücünü bir miktar değiştirebilir. Aşısı olsaydı 1’in altına çekmek kolaydı. Koronavirüsün kalıcı olacağını düşünüyorum.” açıklamalarında bulundu.
Kolay kolay önüne geçilemeyecek
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Profesör Doktor Nuriye Fışgın, yeni tip koronavirüsünün hızlı yayıldığını ve aşının geliştirilmesinin uzun zaman alacağına dikkat çekerken Halk Sağlığı Uzmanı Doktor Öğretim Üyesi Kaya Sami Nizamoğlu “Kalıcı olacaktır. Çünkü yarım küre değişecek.” ifadesini kullandı.
Doktor Sami Nizamoğlu, “Biz yaza gireceğiz ama kışa girecek bir yarım küre var. Koronavirüs, Çin’in Vuhan bölgesinden çıkmayı başarırsa bu ülkelerde varlığını sürdürebilir. Şu aşamadan sonra virüsün kolay kolay önünün alınacağını zannetmiyorum. Virüs solunum yoluyla bulaştığı için bahar ve kış aylarını seviyor olabilir. Ama koronavirüs her mevsimde varlığını sürdürebilir gibi duruyor.” diye konuştu.
Hastalığın Türkiye’ye de bulaşabileceğini söyleyen Doktor Nizamoğlu, virüsün Avrupa’daki birçok ülkeye yayıldığını ve yakın çevremize geldiğini bildirdi. Sami Nizamoğlu “Geldikten sonra belli bir süre kendisini belli etmeyecektir. Genelde bir ölüm vakasıyla ortaya çıkar. O da en az 50,100 kişinin enfekte olması demek. Her yeni hasta için yedi güne ihtiyacı oluyor. Ülkemize geldikten sonra haberdar olmamız 1,5-2 ayı bulabilir.” ifadelerini kullandı.
Coronavirüs salgınının belirtileri
Yüksek ateş ve öksürüğün, salgının yüzde 90 belirtileri arasında olduğunu bildiren Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Profesör Doktor Nuriye Taşdelen Fışgın, bazı hastalarda, daha sonra, virüsün kendini nefes darlığına yol açarak belli ettiğini kaydetti.
Virüsün orta ve ağır derecede seyredebildiğini aktaran Taşdelen, salgının ishale yol açtıktan sonra ileri seviyede karaciğer yetmezliğine sebep olabildiğini ifade etti. Profesör Doktor Nuriye Taşdelen Fışgın “Akciğer ve böbrek yetmezliği olan hastalar yoğun bakımda takip ediliyor ve genellikle kaybediliyor.” diye konuştu.
Virüs yakın temasla bulaşıyor
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Profesör Doktor Nuriye Taşdelen Fışgın, ellerin yıkanmasına özen gösterilmesi gerektiğini vurguladı. Salgının en fazla 1 metrelik mesafeden bulaştığını kaydeden Fışgın, hasta birinin bulunduğu kalabalık ortamlarda, cerrahi maskenin takılması gerektiğini söyledi.
Seyahat önerilerine uyulması gerektiğini bildiren Profesör Doktor Fışgın “Öksürürken, konuşurken havaya partikül yayılıyor ve virüs bu partiküllerle taşınıyor. Ama 1 metreden daha uzağa taşınmıyor. Dolayısıyla virüs yakın temasla bulaşıyor. Özellikle kalabalık ortamlarda hasta biri varsa cerrahi maske takması gerekiyor. Ellerimizi 20 saniye su ve sabunla yıkamalıyız.” dedi.
Kimler risk altında?
Aşının geliştirilip insanlar üzerinde kontrol edilmesinin zaman aldığını belirten Profesör Doktor Taşdelen Fışgın, en etkili yöntemin karantina uygulamasının olduğunu belirtti. Profesör Doktor Fışgın, 65 yaş üstündeki hastaların; kalp, böbrek yetmezliği olan hastaların; astım, KOAH ve benzer rahatsızlığı olanların, diyalize giren ve kanser hastaların risk altında olduğunu kaydetti. Fışgın “Zaten yoğun bakımda tutulan ve hayatını kaybeden genelde bu hastalar oluyor.” sözlerini kaydetti.
Kaynak: DHA