Kiracılar, kira oranlarında indirim yapılması için dava açıyor. Covid-19 salgın hastalığının Türkiye genelinde sert hissedildiği dönem içerisinde pek çok vatandaş mağduriyet yaşadı. Bu mağduriyette ilk sırada gelenler ise faaliyetleri geçici olarak durdurulmuş firmalar, güzellik merkezleri, bar ve kafe sahipleri gibi birçok alan işletmecisi oldu.
Kiracılar kiralarda indirim istiyor
Covid-19 salgın hastalığının tüm dünyayı etkisi altına aldığı olumsuz süreçte Türkiye ağır darbeler almaya devam ediyor. Gelişmiş Avrupa ülkelerinde işsizlik oranlarında artış görülürken, dünya borsası inişli çıkışlı bir durum yaşamakta. Süreç karşısında tedbiri elden bırakmayan ve sağlık hizmetlerinde Dünya Sağlık Örgütü’nden övgüler alan Türkiye’de pek çok vatandaş ekonomik sıkıntı yaşıyor.
İşletmelerine geçici olarak kilit vurmak zorunda kalan iş yeri sahipleri kadar, bünyesi altında çalışanlarda işsizlik kapısını araladı. Açık olan işletmelerde ise hizmetlere sınırlama getirildi. Önümüzdeki günlerde hizmet sektörüne geri dönecek olan güzellik merkezleri dahil birçok alanda işyeri sahipleri kendi ekonomik tedbirlerini almaya başladı. Buna göre kira ödemelerinde kira bedel indirimi için ‘uyarlama davası’ açıyor.
Dava dosyaları kabardı
Ekonomik sıkıntının sektör ayrımı yaşanmadığını bilen kiracılar, ‘uyarlama davası’ için sıraya girdi. Son 10 gün içerisinde dava dosyalarının arttığı belirtilirken, dava açmakta çekinen işyeri sahipleri tarafından mal sahibine ihtarname gönderildi. İhtarnamede yer alan bilgiler ise Covid-19 salgın hastalık süreci kapsamında kazancın normal düzeylerde olmayacağı bilgisi verilmiştir. Ancak ihtarnameden olumlu sonuç alamayan firmalar dahilinde pek çok işyeri sahibi ‘uyarlama davası’ açmak durumunda kaldı. Mücbir sebep kapsamında kiracılar, ilgili mahkemelerden çıkacak sonucu bekliyor.
Avukat Cesim Parlak tarafından konuya ilişkin açıklama getirildi. Özellikle ‘uyarlama davası’ kapsamında tüm işyerlerinin bu uygulamaya gidebileceğini hatırlatan Parlak, olumsuz sürece karşı etkilenen birçok işyeri olduğunu söylüyor. Yasal zorunluluk nedeniyle faaliyetleri duran işyerlerinde 3 aylık süre için kira ödememe hakları bulunmakta. Ancak bunu mutlaka ihtarname mal sahibine bildirme zorunluluğu bulunuyor. Bu süreç içerisinde mal sahibi tarafından kiracıya tahliye davası açsa bile sonuç alamayacaktır. Bu şekilde hem ev hem de dükkanlarda uygulamaya gidilebilir. Süreçten etkilenen otel sahipleri de hukuksal sürece başvuruda bulunabilecek.
Yaşanan olumsuz sürece karşı mal sahiplerinin anlayışına sığınan vatandaşlar bekledikleri sonucu alamadı. Bu nedenle ülkenin dört bir yanında kiracılar ve mal sahipleri arasında gerginlik sürüyor. Son günlerde büyük bir market zinciri ise beklenmeyen bir çıkış yaparak herkesi şaşırttı. Market zinciri, işyeri sahiplerine bir ihtarname göndermiş ve bu belgelere göre Trabya’daki şubesi için Nisan ayı ödemeleri kesintili olarak gerçekleşmiştir. Aylık 40 bin TL kira ödemesi bulunan işyeri sahibi aksayan faaliyetleri nedeniyle kesintili ödeme yöntemine gitti ve Nisan ayı kirasını 30 bin TL olarak gönderdi. Market zinciri ise tam ödemenin gerçekleşmesi için ihtarname yollamıştır.
Her güne yeni bir dava
Salgın nedeniyle faaliyetlerine ara verenler elbette sadece işyerleri değil. Bu süreç içerisinde adliyelerde kapılarını kapatmış bulunuyor. Ancak dava açmak isteyen vatandaşlar sürece uygun UYAP üzerinden veyahut açık bir adliye üzerinden dava açabilir. Fakat hatırlatmakta yarar var, yargılama faaliyetleri henüz yapılmamaktadır. Kişi dava açtığı takdirde mahkeme ara karar oluşturur ve gün belirlemez. Belirli duruşmaların 15 Haziran tarihine kadar ertelendiği süreç iyi bilinmelidir.
Ödeme yapan dava açamaz
6 aylık veya 1 yıllık kira bedelinin peşin ödendiği durumlarda kiracılar ‘uyarlama davası’ açamaz. Bunun yerine Borçlar Kanunu’nda yer alan ‘sebepsiz zenginleşme’ maddesi kapsamında dava açmak mümkün. Eğer siz 6 aylık bir ödeme yaptıysanız ve işletme son 3 aydır hastalık nedeniyle faaliyet göstermiyorsa, kapalı sürece ilişkin kira ödemesi dava yoluyla talep edilebilir.
Hürriyet