Nöbetçi Eczaneler
Yastıkaltı birikim diye tabir edilen tasarruf yönteminden sektöre toplamda 90 milyar lira geldi. Haziran ayında başlatılan düşük faizli kredilerin etkisi, vatandaşların yıllarca bir kenarda tuttuğu paraları bir anda harcamasına neden oldu. Haziran-Temmuz ayı sürecinde alınan konut adeti ise 420 bine denk geldi.
Yastıkaltı tasarruftan 90 milyar lira
1 Haziran tarihinden itibaren normalleşen Türkiye’de kamu bankalarının başlatmış olduğu düşük faizli kredi rüzgârı esti. Haziran ayında konut satışlarının arttığı, Temmuz ayında ise tarihi rekorların elde edildiği açıklanmıştı. Sektör içi satış rakamlarının 2010 dönemine götürdüğü rekor tablosu, iki aylık süreçte toplamda 420 bin adet konutun satılmasını sağlamıştır.
Konut sektörüne ilaveten bankacılık sektöründe de yaşanan gelişmelere göz atarsak, 47,5 milyar liralık artışla konut kredi bakiyesi 261,8 milyara yalnızca iki ayda ulaştı.
Çin Wuhan çıkışlı yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgın hastalığı tüm dünyaya kısa zamanda yayılınca ekonomide küresel anlamda daralmalar oldu. Uluslararası ticaretin sınır kapılarının kapanmasıyla birlikte en dibi gördüğü mart ayı süreci, mayıs ayına dek devam etti. Ancak haziran ayında neredeyse tüm dünya ülkeleri sıkı tedbirlerini geride bıraktı. Ekonomik anlamda toparlanmanın yollarını arayanlar arasına katılım sağlayan Türkiye’de ise cumhuriyet tarihinde bir ilk yaşanmıştır. “Tarihi indirim” olarak duyurulan, hükümet teşvikleri sonucunda ortaya çıkan düşük faizli kredi destek paketleri hem konut hem de turizm için büyük gelişmelere sahne oldu.
Bankacılık sektöründen her kesime destek geldi
Pandemi dönemi boyunca verilen karar gereği, kurum ve kuruluşlara, bireylere, KOBİ’lere, ihracatçılara ve firmalara önemli derecede destek olunmuştur. Bankalarda oluşturulan kredi paketleri sayesinde pek çok kişi yürütemediği işin borçlarını ödedi. Salgının etkilerini en aza indirmek isteyen devlet, kişilere faiz indiriminden kredi ötelemeye kadar fırsatlar yaratmıştır.
Yurt içinde geliştirilen iktisadi faaliyette kademeli normalleşme adımları mayıs ayından itibaren başladı. Toparlanmanın haziran ve temmuz ayına denk geldiği görülürken, paylaşılan rapor verilerinde avantajların iyileştirici etkisi görüldü.
Verilen desteklerin konut, taşıt, beyaz eşya ve mobilyaya kadar geniş bir yelpazesi bulunuyor. Fakat şimdiye kadar en büyük desteğin konut sektörüne olduğu aşikardır. Kamu bankalarınca belirlenen birinci ele 0,64, ikinci ele 0,74 faiz oranları gayrimenkul sektörü kadar, bu sektöre bağımlı 250 alt sektörü de besledi.
Haziran-Temmuz ayında 400 bini aşan konut satışı
Haziran ayında 192 bin 12 adet olarak belirlenen satış rakamı, temmuz ayında 229 bin 357 adete erişti. Tüm zamanların en yüksek satışı olarak bildirilen rakamlar, iki aylık sürecin sonunda toplamda 419 bin 369 adet olmuştur.
2019 yılında satışı sağlanan 1,35 milyon adetlik konuttan 3’te birinin iki ayda satılması ise önemli bir başarı olarak duyuruldu. Sektör temsilcileri ve marka sahipleri tarafından devam etmesi istenen destekler, sektörde ekonomik boyutlu kazanımların kapısını sağlam bir şekilde açmıştır.
İpotekli konut satışlarında Haziran-Temmuz aylarında toplamda 232 bin 225 adet satış yapılarak, değer tablosundaki yerini yüzde 70 olarak belirledi.
7 ayda konut kredilerinde yaşanan artış 63,1 milyar lira
1 Haziran tarihinden, 31 Temmuz tarihine kadar olan süreçte konut kredi bakiyesinde tüm zamanların artışı görüldü. 47,5 milyar olarak bildirilen bu artış, 31 Temmuz itibariyle 261 milyar 763 milyon liraya ulaşmıştır.
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, konuya ilişkin önemli detayları AA muhabiri aracılığıyla kamuoyuna aktardı. Durbakayım, düşük faizli kredilerin ipoteklilere yüzde 85 oranında yaradığı, ipoteksizlere ise tamamının reel sektöre kaynak olarak döndüğünü belirtti. Reel sektöre can suyu olan bu girişim hakkında, Durbakayım şu sözleri kullandı:
“Banka kredisi kullanmadan eldeki nakdiyle konut satın alanların büyük bir kısmının ödemesinin alternatif yatırım araçlarından geldiğini düşünmekteyiz. Döviz ve altın bozdurarak konut satın alanlara cazip oranlı indirim ve vergi muafiyeti gibi avantajlar getirilirse söz konusu tasarruflar ekonomiye daha fazla kazandıracaktır.”
İki aylık kısa süreçte 140 milyar liralık konutu satışı
Demand Grup Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Demirbaş, Haziran-Temmuz dönemi boyunca satın alımların reel sektöre ciddi bir kaynak oluşturduğundan bahsetti. Gayrimenkul veri analiz raporu platformu olarak tanınan Endeksa verilerine göre, temmuz ayının sonu itibariyle Türkiye genelindeki konut fiyatlarında ortalama değer 327 bin lirayı buldu.
Atalay, geçen son 2 ayda 420 bin adet konutun satıldığını ve bu satışların reel sektöre girdisi 140 milyar liraya dayandığını ifade etti. Belirlenen rakamın yalnızca inşaat sektörüne ait olmadığının altını çizen başkan, betondan demire, mobilyadan perdeye varıncaya dek 200’den fazla sektörün etkilendiğini söylüyor. Hükümet teşvikiyle başlatılan kampanyanın reel sektöre faydası artık gözle görülebilmektedir.
Yastıkaltı para ekonomide yer edindi
Atalay Demirbaş, konut satışlarından elde edilen 140 milyar liranın 47,5 milyar lirasının bankalardan çekilen kredilere ait olduğunu aktardı. Geriye kalan büyük bir miktar ise kişilerin yastıkaltı birikimlerinden geldi. Dönem boyunca özellikle döviz bozdurmaya giden vatandaşların sayısında artış yaşanırken, altın ve dolar yeniden ekonomiye katıldı.
Demirbaş, “Kampanya fırsatını kaçırmak istemeyen vatandaşların bir kısmı kredi çekerken, diğer kısmı yastıkaltı birikimlerini piyasaya soktu. Altın ve doların zirvede olduğu vakitler vatandaşlar yatırımını konuta çevirdi. İnsanlar konut almanın avantajlı olduğunu düşünerek yapmış olduğu döviz bozdurma fikri sayesinde, ekonomide yeniden tasarrufa yol açtılar.” dedi.
Sektörde yaşanan hareketliliğin yatırımlara yansıması bekleniyor
Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş, ev sahibi olmak için beklemede kalan alıcının büyük bir çoğunluğunun haziran ayında harekete geçtiğini açıkladı. Bu sayede oluşan yüksek satış rakamlarına artan talepler eklendi. Sektörde yaşanan hareketlilik hem birinci el hem de ikinci el konut satışlarında ayrı ayrı rekor getirmiştir.
Taş, fırsatı değerlendiren vatandaşların dövizlerini bozdurduğunu ve pazardaki yerlerini aldıklarından söz ediyor. 700 bin liraya ev alanların yarısının peşin ödeme yaptığı sistemde, konut fiyatlarında artışlar gözlemlendi. Ortalama konut fiyatı 170 binlerden 220 bine kadar yükselmiştir. Mayıs ayında inşaat sektöründe oluşan istihdam 92 bin kadar artış yaşadı.
Kampanyalara göz atmak için tıklayınız.