Kiralık konut fiyatları arttıkça bazı konut sahiplerinin fırsatçılık arayışı dur durak bilmiyor. Yasal oranın üzerinde zam talepleri sonrasında şimdi de geçmiş yılların yapılmayan zamları talep edilmektedir.
Türkiye genelinde birçok ilde kiralık konut fiyatları ve kiralara uygulanan zamlar vatandaşın en önemli gündem maddesi durumuna gelmiştir. Hürriyet Gazetesi’nden Gülistan Alagöz’ün haberine göre; kiralık konut bulmanın zorlaştığı bugünlerde durumu fırsata dönüştüren mülk sahiplerinin sayısı da oldukça fazladır. Yasal oranın üzerinde kira yükselişi yapanlar, konutu başkasına daha yüksek fiyatla kiraya vermek için haksız tahliye isteyenler mevcut. Hatta hileli tapu devri gerçekleştirenler bile bulunuyor. Şimdi bu fırsatçılıklarda bir yenisi daha eklenmektedir. Bazı mülk sahipleri kiracılarından geçmiş yıllarda yapmadıkları eski kira yükselişlerini talep etmeye başlamıştır. Sözlü biçimde kiracıyla anlaşmasına rağmen, ‘ne de olsa yazılı anlaşma yok’ kozunu kullanan konut sahipleri alacakları için icra yoluna yönelmektedir.
İcra takibi yapıyorlar
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, son aylarda geçtiğimiz yıl zamlarını talep eden mülk sahiplerinin çoğaldığına değinmiştir. Ali Güvenç Kiraz; “Mal sahipleri son zamanlarda kiracıları ile sözlü olarak yapmış oldukları artış oranlarını inceliyor. Kiracı tarafından yasal artış oranlarının uygulanıp uygulanmadığını kontrol ediyor. Artış yasal oranda yapılmamışsa, bakiye kira alacağı için icra takibi başlatıyor.” şeklinde konuşmuştur.
Zaman Aşımı Yok
“Peki böyle bir taleple kiracıya gidilebilir mi?” sorusunu Avukat Kiraz; “Kira hukukunda kiracı her kira döneminde mutlaka bir önceki ayın TÜFE 12 aylık ortalaması artışı yapmak zorundadır. Ancak kiracı eğer yasal artış oranını uygulamamış, mal sahibinden de yazılı bir onay almamış ise kira artış oranı hiçbir zaman zaman aşımına uğramamaktadır. Kiracı ile konut sahibi sözle anlaşarak farklı bir oran üzerinden el sıkışsalar bile, mal sahibi anlaşmanın yazılı olmamasını fırsata çevirerek yeni dönem kirası dışında son 5 yılın (kira borçlarında alacak zamanaşımı 5 yıl olduğu için) farkını sizden talep edebilir.” şeklinde cevaplamıştır.
Konuyu bir örnekle de açıklayan Avukat Kiraz; “Misal, 10 sene önce 1.000 TL ile bir evi kiraladınız. Her sene mal sahibi ile konuşarak yeni bedeli belirlediniz. Mal sahibi söz gelimi yasal zam oranı yüzde 15 olsa bile yüzde 10’a tamam dedi ya da salgın sebebiyle 1 yıl hiç zam yapmadı. Ayrıca 2022 yılına gelince kira bedeliniz 2.000 TL oldu. 10 sene içerisindeki yasal oranların tamamı uygulansa kira bedelinizin 4.000 TL olacağını düşünelim. Bu durumda siz 2022 yılında 4.000 TL ödemek zorunda kalabilirsiniz. Bunun dışında yine son 5 senenin kira fark bedellerini de mal sahibi sizden talep edebilir.” ifadelerini kullanmıştır.
Kira Sorunu Nasıl Doğdu?
Kiralık konut fiyatları artışının en temel nedeni arz eksikliği olarak belirtilmektedir. Son 3 yılda konut üretiminin duraklaması satışlara ve kira fiyatlarına yansımıştır. Pandemi döneminde biriken kiralık konut talebi kısıtlamaların gevşetilmesiyle aynı zamanda harekete geçince problem büyümüştür. Yabancıların kiralık konut talebi ile kentsel dönüşümden kaynaklanan kiralık ihtiyacı yine bu döenmde etkili olmuştur. Piyasada yaşanan bu problemi fark eden bazı konut sahipleri de durumu avantaja çevirmeye başlamıştır. Kira yükselişi sözleşme yenileme tarihinde yılda 1 defa ve 12 aylık TÜFE ortalamasına göre yapılsa dahi, kirayı 2 katına yükseltenler, yılda 2 kere zam talep edenler, istedikleri zamları alamadıklarında da türlü bahanelerle ‘evi boşalt’ diyenler sayıca çok fazladır. Bazıları 10 yıllık sözleşme uzama süresi dolan kiracılara tahliye davası açmaktadır. Bazıları da 5 yılı geçen ve kirası düşük kalan kiracılara kira tespit davası yoluna gitmektedir.
Artış Devam Ediyor
Araştırmalar da gösteriyor ki kira fiyatlarındaki yükseliş devam ediyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi tarafından sahibindencom’un ilan verileri üzerinden hazırlanan rapora göre; Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatındaki yıllık artış oranı Aralıkta yüzde 68.7 olarak belirlenmiştir. Bu durumda, geçen yılın aynı döneminde 15.4 TL olan Türkiye geneli ortalama metrekare kira fiyatı 26 TL’ye yükselmiştir. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 84.6 olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca Ankara’da yüzde 62.6, İzmir’de ise yüzde 56 olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda, ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları İstanbul’da 40 TL’ye çıkmıştır. Ayrıca Ankara’da 18 TL, İzmir’de ise 26 TL’ye çıkmıştır.
Kritik Uyarı
Kiraz, geçtiğimiz yıllarda kiralık konut bulmanın bu derecede güç zor olmadığına değinmiştir. Ayrıca yasal oranın da altında kira artışları uygulandığına dikkat çekmiştir. Kiraz yapılan sözlü anlaşmaların suiistimal edildiğini vurgulamıştır. Ardından şu uyarıyı yapmıştır; “Kiracıların yasal artış oranı dışında bir oranda veya kira bedelinde anlaşmaları durumunda mal sahipleri ile sözlü anlaşma yapmamalarını tavsiye ediyorum. Bunu mutlaka yazılı hale getirmelerini öneriyorum. Aksi durumda seneler sonra yüksek bir kira bedeli ile karşılaşabilmektedir. Ayrıca kira farkı ödemek zorunda kalabilirler.”
Diğer emlak haberleri için tıklayınız…