Sosyal medya devi Facebook’un ismi Meta olarak değiştirilmiştir. Bununla birlikte; Metaverse dünyasında arsa yatırımları çok büyük bir ivme kazanmıştır. İlk arsa satışlarının başladığı dönemde düşük seyreden fiyatlar, kısa süre içinde dünyayla yarışır duruma gelmiştir. Gayrimenkul sektörünün duayenlerinden Denge Değerleme Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu konu hakkında açıklamalarda bulunmuştur. Budakoğlu; “Metaverse sanal evreninin bu erken aşamasında, değer algısı yerine, yalnızca satıcı tarafından belirlenen fiyatlardan bahsetmek şu an için gerçekçi olacaktır. Bu noktada yatırım kararının bir değer esası ile ilişkisinin kurulması söz konusu olabilir. Öyleyse bu biraz zorlama da olsa yalnızca Yatırım Değeri ile ifade edilebilmektedir.” açıklamasında bulunmuştur.
Metaverse arsaların pazar değerinden bahsetmek çok güç
Baki Budakoğlu; “Metaverse dünyasında şu an için regüle bir piyasayla birlikte bilinçli bir alıcı ve bilinçli bir satıcı kitlesi bulunmamaktadır. Bu sebeple Pazar Değerinden bahsetmek oldukça zor olmaktadır.” dedi. Ayrıca Budakoğlu; “Her şeyden önce arsa olarak satın alınacak unsurun nasıl kullanılacağı belirtilmemiştir. Ayrıca, ne tür yararlar sağlayacağı vb. konular henüz açıklık kazanmamıştır. Misal olarak; bir arsa yatırımı yapmakla ne gibi bir fayda sağlanır? Üzerine konut inşa edilip satılabileceğini veya güzel bir iç dekorasyonla elinizde tutabileceğinizi düşünebilirsiniz. O halde yapılan yatırım ikinci bir konut açmak ve giderlerine katlanmak mı olacak? Özel uzay turizm çağı başlamıştır. Peki dünyadaki 4 duvar arası yaşamı Metaverse’e taşımak beklendiği kadar ilgi görecek mi? Aynı biçimde belirli merkezlere yakın konumlanan veya ana cadde üzerinde bulunan taşınmazlara yapılan yatırımlarda, nüfus yoğunluğu ve ulaşım kolaylığını düşünerek bir sinerji yaratılması mı umulacak bu dünyadaki gibi? Yanıtlanması gereken çok soru var.” şeklinde konuşmuştur.
Sanal arsanın değerlenmesinde yer aldığı evrenin yetenekleri belirleyici olacak
Baki Budakoğlu, değerleme denildiğinde akla ilk olarak gayrimenkulün geldiğini dile getirmiştir. Oysa Denge Değerleme olarak gayrimenkulün yanında şirket, makine, tesis, taşıt, sigorta, hukuki süreçler gibi birçok alanda değerleme hizmeti verdiklerini belirtmiştir. Ayrıca; Yatırım Değeri Esasında değer tespiti hangi kişi, kurum veya kuruluş için yapılıyorsa o kişi, kurum veya kuruluşun içerisinde bulunduğu durum, risk algısı ve beklentileri esas alınarak yapılmaktadır. Bu durumda aynı taşınmazın alıcı konumundaki farklı gerçek kişi, kurum veya kuruluşlar açısından ifade edeceği yatırım değeri beklenti ve risk algılarındaki farklılıklara göre değişiklik arz edebilecektir. Böylece sanal arsanın bulunduğu bir sanal evrenin tasarlandığı ortamın sahip olduğu özellikler ve yetenekleri, arsanın değerinin oluşması, korunması ve önümüzdeki dönemlerde olumlu veya olumsuz yönde değişim göstermesinde belirleyici etmenlerden olacaktır.” dedi.
Denge Değerleme Yönetim Kurulu Başkanı Baki Budakoğlu, Metaverse’te bulunan arsaların değerini etkileyeceğini öngördüğü parametreleri şöyle ifade etmiştir;
1. Blok zincire dahil olan bir sanal dünyada bulunmakta olması,
2. Bulunduğu blok zincirin alt yapısının önümüzdeki dönemde Metaverse’te bulunan diğer blok zincirlerle iletişimde bulunabilmesine olanak sağlanan bir sanal dünyada yer alması,
3. Yer aldığı sanal dünyanın etkin bir yönetim organizasyonuna sahip olması, kararların hızlı alınarak hayata geçirilebilmesi, yeniliklere adapte olunabilmesi,
4. Sanal evrende faaliyet gösteren kişi, kurum ya da kuruluşlar arasında yatayda mal ve hizmet tanıtım, alım-satımına olanak sağlanması,
5. Sanal evren ikliminin ilgiyi sürekli üzerine çekecek etkinliklerden beslenmesi,
6. Bulunulan sanal ortamın siber güvenlik tehlikelerine karşı yeterli güvenlik altyapısına sahip olması olarak belirtilebilir.
Diğer emlak haberleri için tıklayınız…