Geçtiğimiz yıl, 189 ülkenin yer aldığı İnsani Gelişme Endeksi sıralamasında ilk kez 59’uncu sıraya ulaştı. Bu sıralamadaki yeriyle ilk kez “çok yüksek insani gelişme” kategorisine giren Türkiye’nin İnsani Gelişme Endeksi değeri 0.806 olarak hesaplandı
İlk sıraya giren Norveç’in değeri ise 0.954 oldu. Bir önceki yılda Türkiye, 64’üncü sıraya girmiş ve “yüksek insani gelişme” kategorisinde olarak sınıflandırılmıştı.
1990 yılında 0,579 seviyesinde hesaplanan Türkiye’nin endeks değeri 2018 yılında 0.806 seviyesine yükselerek yüzde 39,4 oranındaki artışa işaret etmişti.
İnsani Gelişme Endeksi nedir?
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından hazırlanan “İnsani Gelişme Raporu 2019″da yer alan İnsani Gelişme Endeksi; uzun ve sağlıklı yaşam, bilgiye erişim ile kabul edilebilir bir yaşam standardı gibi verilerin toplanmasıyla ortalama insani gelişme düzeyinin uzun vadede takibi sonucunda elde ediliyor.
Endeks, en çok tanınan kalkınma göstergelerinden biri olarak nitelendiriliyor. İnsani Gelişme Göstergesi yeni nesil eşitsizlikler, eğitim, teknoloji ve iklim değişikliği konularıyla şekilleniyor.
Raporda, İnsani Gelişme Göstergesinin yanı sıra Eşitsizliğe Uyarlanmış İnsani Gelişme Endeksi, Cinsiyete Dayalı Gelişme Endeksi, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi ve Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi’nden oluşuyor.
Rapor, 2018 yılının resmî istatistik kurumlarından elde edilen verilerle hazırlandı.
Norveç, birinci sırada
İnsani Gelişme Endeksi‘nden en yüksek puanı alan İskandinav ülkesi Norveç oldu. Bir önceki sıralamada da birinci olan Norveç, birinciliğini 0.954 seviyesindeki değerle korudu. Norveç’i 0.946 seviyesiyle İsviçre, İsviçre’yi 0.942 seviyesiyle İrlanda takip etti.
En yüksek insani gelişme kategorisinde bulunan ülkelerin endeks değeri ortama değeri 0,892 oldu. Avrupa’da ve Orta Asya’da bulunan ülkelerin endeks seviyeleri ise ortalama 0,779 olarak hesaplandı.
Afrika ülkeleri geride kaldı
İnsani Gelişme Endeksi‘ndeki sıralamada sonlara giren Afrika ülkeleri oldu.
Listenin en altında olan Nijer 0.377’lik değere sahipken Orta Afrika Cumhuriyeti 0,381’lik değere; Çad 0.413’lük değere ve Güney Sudan ise 0.413 seviyesindeki değeri gerçekleştirdi.