Türkiye’de kira artışları konusunda yapılan düzenlemeler, hem kiracılar hem de mülk sahipleri için büyük önem taşımaktadır. Ayrıca 1 Temmuz itibarıyla kira artışlarına getirilen %25’lik sınır sona ermiş ve artık kira artışları 12 aylık TÜFE ortalamasına göre belirlenecektir. Bu değişiklik, kira sözleşmelerinde ve kira artışlarında yeni bir dönemi başlatmaktadır.
Kira Artışlarındaki Yeni Düzenleme
%25’lik Sınırın Sona Ermesi
8 Haziran 2022’de Borçlar Kanunu’na eklenen geçici madde ile konut kiralarındaki artışlara %25’lik bir sınır getirilmiştir. Ayrıca bu sınır, 1 Temmuz itibarıyla sona ermiştir. Artık kira artışları, 12 aylık TÜFE ortalamasına göre belirlenecektir.
12 Aylık TÜFE Ortalaması Nedir?
12 aylık TÜFE ortalaması, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerinin son 12 ay içerisindeki ortalamasıdır. Ayrıca bu ortalama, kira artışlarının belirlenmesinde yeni bir temel oluşturacaktır.
Kira Artışlarının Belirlenme Yöntemleri
Sabit Artış Oranı
Geçmişte kira artışları, sabit bir oran üzerinden belirleniyordu. Ayrıca bu oran, taraflar arasında yapılan sözleşmelerde açıkça belirtiliyordu.
Döviz Endeksi
Kira artışlarında döviz endeksli sözleşmeler de kullanılıyordu. Ancak, 13 Eylül 2018’de döviz cinsinden sözleşmelerin belirlenmesi yasaklanmıştır.
Piyasa Koşullarına Göre Yeniden Değerleme
Piyasa koşullarına göre yeniden değerleme, kira artışlarının piyasa koşulları göz önünde bulundurularak belirlenmesi yöntemidir. Ayrıca bu yöntem, bağımsız değerleme raporları ile desteklenebilmektedir.
Geçici Madde ve Etkileri
Borçlar Kanunu’na Eklenen Geçici Madde
8 Haziran 2022’de Borçlar Kanunu’na eklenen geçici madde ile konut kiralarındaki artışlar %25 ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca bu düzenleme, iki yıl boyunca yürürlükte kalmıştır.
Geçici Maddenin Sona Ermesi
1 Temmuz itibarıyla geçici madde sona erdi ve kira artışları artık 12 aylık TÜFE ortalamasına göre belirlenecektir. Ayrıca bu durum, kira sözleşmelerinde ve kira artışlarında yeni bir dönemi başlatmıştır.
Kiracılar ve Mülk Sahipleri Arasındaki Anlaşmazlıklar
Anlaşmazlıkların Nedenleri
Kira artışlarındaki değişiklikler, kiracılar ve mülk sahipleri arasında anlaşmazlıklara yol açabilmektedir. Özellikle kira artışlarının piyasa koşullarına uygun olmaması, anlaşmazlıkların temel nedenidir.
Hukuki Süreçler ve Riskler
Anlaşmazlık durumunda hukuki süreçler devreye girebilmektedir. Bu süreçler, her iki taraf için çeşitli maliyetler ve riskler oluşturabilmektedir. Ayrıca bağımsız değerleme raporları, bu tür anlaşmazlıkların çözümünde önemli bir rol oynayabilmektedir.
Denge Değerleme’nin Görüşleri
Mehmet Ali Hartavi’nin Açıklamaları
Denge Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Ali Hartavi, kira artışlarındaki değişiklikler ve olası anlaşmazlıklar hakkında önemli açıklamalarda bulunmuştur. Ayrıca Hartavi, “Olası anlaşmazlık durumunda hukuki süreçlerle birlikte her iki taraf için çeşitli maliyetler ve riskler oluşacaktır. Anlaşmazlıklar, bağımsız değerleme raporları ile elde edilecek reel kira değerleri üzerinden sulh ile sonuçlandırılabilir.” dedi.
Reel Kira Değerleri ve Bağımsız Değerleme Raporları
Hartavi’ye göre, kira artışlarındaki anlaşmazlıklar, bağımsız değerleme raporları ile elde edilecek reel kira değerleri üzerinden sulh ile sonuçlandırılabilmektedir. Ayrıca bu raporlar, kira artışlarının adil bir şekilde belirlenmesine yardımcı olabilmektedir.
Geçmiş Dönem Kira Artış Oranları ile Yeni Dönem Karşılaştırması
Yüzde 25 Sabit Artış Dönemi
Geçmişte, kira artışları %25 sabit oran üzerinden belirleniyordu. Ayrıca bu dönemde, kira artışları daha öngörülebilir ve sabitti.
Yeni Dönemdeki TÜFE’ye Göre Artışlar
Yeni dönemde ise kira artışları, 12 aylık TÜFE ortalamasına göre belirlenecektir. Ayrıca bu durum, kira artışlarının piyasa koşullarına daha yakın olmasını sağlayacaktır.
Örnekleme ile Anlaşmazlıkların Analizi
Farklı Artış Oranlarının Karşılaştırılması
Hartavi’nin açıklamalarına göre, başlangıçta 1.000 TL kirası olan bir gayrimenkulün, 2 dönem sabit ve 1 dönem TÜFE ile 3 dönem sonunda ulaştığı tutar 2.579 TL şeklinde karşımıza çıkıyor. Ayrıca yüzde 25 sabit artış oranı olmasaydı bu tutar 3.816 TL şeklinde oluşacaktı. Aradaki yüzde 48’lik fark, bütün anlaşmazlıkların temelini oluşturuyor.
Kira Artışları ve Piyasa Değerleri
Kira artışlarının piyasa değerlerine uygun olmaması, kiracılar ve mülk sahipleri arasında anlaşmazlıklara yol açabilmektedir. Ayrıca bu durumda, bağımsız değerleme raporları önemli bir rol oynayacaktır.
Kira artışlarındaki %25’lik sınırın sona ermesi ve yeni dönemde 12 aylık TÜFE ortalamasına göre artışların belirlenmesi, kira sözleşmelerinde ve kira artışlarında yeni bir dönemi başlatmıştır. Ayrıca bu değişiklikler, kiracılar ve mülk sahipleri arasında anlaşmazlıklara yol açabilmektedir. Ancak, bağımsız değerleme raporları ile bu anlaşmazlıklar adil bir şekilde çözülebilmektedir.
Diğer emlak haberleri için tıklayınız…
Emlak haberler için tıklayınız…