Pandemi sonrası dünya genelinde yaşanan değişimler, birçok alanda yeni eğilimleri beraberinde getirdi. Salgın süreciyle birlikte müstakil yaşama olan talep artarken, uzaktan çalışma modeli de yaygınlaşmıştır. Bu durum, konut fiyatlarında büyük bir artışa neden olmuş ve birçok kişi için ev sahibi olma hayali güçleşmiştir. Bu durumda, yatırımcılar alternatif çözümler arayışına girmiş ve arazi ile tarlaya olan talep hızla artmıştır.
Salgın Sonrası Arazi ve Tarla Talebinde Artış
Pandemi sonrası artan müstakil yaşam talebi, arazi ve tarla satışlarında önemli bir artışa yol açmıştır. Uzaktan çalışma pratiğinin daha yaygın hale gelmesi, çalışanların yaşam maliyetini düşürmek amacıyla kırsal bölgelere göç etmelerine yol açmıştır. Bu eğilimin gelecekte de devam edeceğini düşünen yatırımcılar da kırsal alana yönelik arazi yatırımına yoğun ilgi göstermektedir.
Konut Piyasasındaki Durum ve Fiyatların Artışı
Yılın ilk altı ayında Türkiye genelinde konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22.1 düşüşle 565 bin 779 olarak gerçekleşmiştir. İstanbul Gayrimenkul Değerleme verilerine göre, ofis, dükkân, arsa ve tarladan oluşan konut dışı gayrimenkul satışı ise 800 bine yaklaşmıştır. Konut fiyatlarının belli kesimler için erişilebilir olmaktan uzaklaşması, daha küçük birikimlere sahip olanların arazi ve tarla yatırımlarına yönelmelerine sebep olmuştur.
Arazi ve Tarla Yatırımlarındaki Hareketlilik
Uzmanlar, konut piyasasındaki fiyat artışlarının ve parasal sıkılaştırma politikalarının arazi piyasasını olumlu yönde etkilediğini belirtmektedir. Özellikle krediye bağımlı olmayan arazi piyasasının, kredi faiz oranlarının yükselmesiyle birlikte daha da hareketli olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir.
Artan Fiyatlar ve Yatırımcıların Tercihi
Gayrimenkul değerleme platformu Endeksa’nın verilerine göre, Haziran 2023 itibarıyla Türkiye’de arazi, bağ, bahçe ve tarım alanlarının satılık birim metrekare fiyatları 330 TL olmuş ve son bir yıl içinde fiyatlar yüzde 119 artmıştır. Aynı dönemde arsa metrekare fiyatları ise 2 bin 662 TL olarak kaydedilmiş ve bir yıl içinde yüzde 91 artış yaşanmıştır. Bu artışlarda, deprem korkusu ve pandemi sonrası talep artışının etkisi büyüktür.
Türkiye Genelindeki Arazi ve Tarla Fiyatlarındaki Değişim
Haziran 2023 verilerine göre Türkiye’de en yüksek arazi birim metrekare fiyatları Yalova’da görülmüştür ve birim metrekare fiyatı 956 TL olarak kaydedilmiştir. Yalova’yı sırasıyla 903 TL ile İstanbul ve 716 TL ile Osmaniye izlemiştir. Ayrıca, İstanbul’a yakın ve deprem riski açısından daha az riskli olarak kabul edilen Kırklareli’nde imarlı arsa birim metrekare fiyatı, yüzde 55 artışla bin 454 TL’den 2 bin 253 TL’ye yükselmiştir.
Kırsal Alanda Yatırımın Artması
Konut fiyatlarındaki yükselişle birlikte birçok kişi ev sahibi olma hayalini ertelemek zorunda kalmıştır. Daha düşük bütçelerle yatırım yapma arzusuyla birlikte kırsal alana olan ilgi artmıştır. Hareketliliğin devam edeceği öngörülen kırsal alanda arazi ve tarla yatırımlarının cazip seçenekler olması beklenmektedir.
Arazi ve Tarla Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Arazi ve tarla yatırımları yaparken bazı önemli noktalara dikkat etmek önemlidir. İşte alım yaparken göz önünde bulundurmanız gerekenler:
Arazi ve Arsa Arasındaki Fark
Arazi, henüz imar planı ve uygulaması görmemiş toprak parçasıdır ve yapı izni belli şartlarla sınırlıdır. Arsa ise kadastrosu yapılmış ve belediyeler tarafından parsellenmiş yapılaşmaya açık hale gelmiş bir arazidir. Alım yapmadan önce bu farkı bilmeniz önemlidir.
Yeri Görmek ve Araştırmak
Alım yapacağınız yeri video ve fotoğraflardan görmek yanıltıcı olabilir. Bu nedenle alım yapmadan önce yerini mutlaka ziyaret ederek incelemelisiniz.
Tapuda Kısıtlamaların Kontrolü
Tapuda herhangi bir kısıtlayıcı şerh veya beyan olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Özellikle eklenen bir şerh, arazinin kullanımını sınırlayabilir ve yatırım planlarınızı etkileyebilir.
Tiny House ve İmar Durumu
Tiny House olarak da bilinen küçük evlere olan ilgi artmıştır. Ancak bu yapılar için de bazı imar kısıtlamaları bulunmaktadır. Alacağınız arazide bu tür kısıtlamaların olup olmadığını öğrenmeniz gerekmektedir.
Altyapı ve Bağlantılar
Özellikle arazi alımlarında elektrik, su ve yol gibi altyapı bağlantılarının varlığını araştırmalısınız. Fiyatı cazip görünen bir yerde bu tür bağlantılar olmazsa, maliyetiniz artabilir.
Hisseli ve Tek Tapu Alımları
Arazi veya tarla alırken, hisseli veya tek tapu olup olmadığını sormalısınız. Hisseli arazi alımlarında bazı riskler bulunmaktadır ve bu konuda dikkatli olmanız önemlidir.
Güvenli Alışveriş ve Ucuz Fiyatlar
Çok ucuz fiyatlarla karşılaştığınızda durumu sorgulamanız ve güvenilir kaynaklardan alışveriş yapmanız önemlidir. Eğer fiyatı cazip görünen bir arazi bulursanız, rayiç değerlere bakabilir veya uzmanlardan danışmanlık alabilirsiniz.
Satış Şekli ve Sözleşmeler
Satın alacağınız arazi veya tarlaya dair sözleşmeleri noterden yapmanız önemlidir. Özellikle hisseli alımlarda, amaca özgüleme sözleşmesi yapmanız, ortaklığın giderilmesi davasını önleyebilir ve sizin alanda özgürce hareket etmenizi sağlar.
Uzmanlardan Öneriler: Araştırmadan Almayın
Tüketicilerin arazi ve tarla alımına yönelmeleri, bu alanda faaliyet gösteren firmalar ve emlak ofislerinin sayısını artırmıştır. Hızlı büyüyen bu pazar, birçok riski de beraberinde getiriyor. Bu nedenle, uzmanlar vatandaşlara, alım yapmadan önce detaylı bir araştırma yapmaları ve işin uzmanlarından danışmanlık almaları konusunda uyarılarda bulunuyorlar.
Pandemi sonrası artan konut fiyatları, birçok kişinin ev sahibi olma hayallerini zorlaştırmış ve yatırımcıların arazi ve tarlaya yönelmelerine sebep olmuştur. Arazi ve tarla yatırımları, uzaktan çalışma modelinin yaygınlaşması ve müstakil yaşama olan talebin artmasıyla hızla artmıştır. Ancak alım yaparken dikkatli olunması ve uzmanlardan danışmanlık alınması, olası risklerin minimize edilmesine yardımcı olacaktır.
Kaynak: Hürriyet / Gülistan Alagöz