Türkiye piyasalarında salgın hastalığın etkisi dünyanın önde gelen ticari danışmanlık şirketi tarafından raporlandı. Cushman & Wakefield tarafından yapılan inceleme sonrasında Covid-19 hastalığına karşı ülke pazarları incelendi. Yakın zamanda sunulan rapora göre gayrimenkul piyasasının nasıl etkilendiğine detaylıca yer verilmiştir.
Türkiye piyasalarında covid-19 etkisi
Çin Wuhan çıkışlı, yakın zamanda Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen salgın hastalık Covid-19’a karşı tüm dünya vatandaşları evlerine kapandı. Henüz aşı çalışmalarının tamamlanmadığı günlerde yeni gelişmeler merakla bekleniyor. Ekonomik anlamda baskı hissetmeye devam eden dünya ekonomi piyasası, işsizlik oranlarındaki artış ile gündeme gelmekte.
Türkiye’nin bu süreçte tedbirleri yükseltmesi hastane koridorlarındaki hasta yığılmalarının önüne geçti. Gelişmiş ülkelerde son zamanlarda ortaya çıkan sağlık hizmetlerinde yaşanan skandallar dünya basınına yansırken, Türkiye güven oyunu kazandı. Yabancı yatırımcıların rağbet göstermeye başladığı Türkiye için Cushman-Wakefield tarafından, ‘Covid-19 Türkiye Gayrimenkul Pazarı Etkileri’ başlığı altında rapor yayınlanmıştır.
Geçtiğimiz 27 Nisan haftasının incelemelerine yer veren raporda, normalleşme çalışmalarının AVM’lerin kademeli olarak açılmaya başlanacağı haberiyle birlikte, ziyaretçi sayısı ve gelir artışındaki toparlanmanın yavaş olma beklentisi, özellikle kira bedellerindeki ödemelerin ertelenme sürecinde uzatılma taleplerini arttırdı. Aynı zamanda ortak giderlerin bir kısmının alınmaması yönünde yeni taleplerde belirmiştir.
Türkiye’de sağlık raporlarına bakıldığı zaman kritik hafta durumunu sürdürmektedir. Buna karşı hasta vaka sayısında ülke genelinde azalma gözlendi. Ayrıca salgın hastalığa karşı yeni bir dalga beklenmiyor.
Normalleşme çalışmaları altında mayıs ayı ortalarında belirli AVM’ler hizmet vermeye başlayacak. Bu sürecin özellikle bayramda devreye gireceği planlanmaktadır. Ancak ciro artışındaki gelirlerin çok yavaş olacağı öngörüsü yeni talepleri de beraberinde doğurdu.
Sosyal mesafenin önemi hatırlanmalı
Bu süreç kapsamında çalışma bölgelerinde sosyal mesafeye uyum sağlanması gerekliliği ön plana çıkıyor. Yeni iş stratejilerinin belirleneceği günlerde uzun bir vadeyi kapsayan ofis talepleri görülebilir. Ofis çalışanlarının iş başı yapacağı dönemde; iş yerlerinde, uzaktan çalışmada ve işe gidip gelme sürecini kapsayan günler için sağlık ve güvenlik konularının üstüne düşülmeli. Bu durumu benimseyen ve detaylı tedbir üreten kurum ve kuruluşlar, çalışanlarına rahat ve hızlı dönüşler sağlayabilir.
Salgın hastalık başlangıcından bu yana tedarik süreçlerinde ciddi aksamalar gözlemlenmiştir. Sanayi 4.0’ın benimsendiği teknolojilerle birlikte üretim ve dağıtımda oluşacak her türlü eksiklerin önüne geçmesi planlanmaktadır. Bu sayede küresel anlamda yeni üretim stratejisinin temelleri atılacak. Türkiye’nin Avrupa ve Asya’yı birbirine bağlayan konumu düşünüldüğünde ise ülkeye uzun vadeli fayda söz konusu. Ancak Sanayi 4.0’a uyum sağlama sürecinin hızlanması da önemlidir.
Sosyal mesafe kurallarının kısa ve orta vadeli olarak yeniden ele alınması, özellikle üretim ve dağıtım tesislerinde durumun ciddiyeti kavranması gereklidir. Ayrıca online satış işlemlerinde kaydedilen ivmenin kısa vadeli depo taleplerini güçlendirdiği net bir şekilde görülüyor. Lojistik 4.0 bu nedenle üretim, dağıtım ve sanayi için alan bakımında talep yaratma konusunda önemli bir tema oluşturmaktadır.
Turizm sektöründe salgın hastalık etkisi
Sektörler arasında birinci sırada olumsuz etkilenen ve bu etkiyi korumakta olan turizm sektöründe; geniş çaplı seyahat kısıtlamaları ciddi sorunlara yol açtı. Doluluk oranlarında yaşanan düşüşlerin bu yıl içerisinde de sürmesi beklenirken, sezonda yüzde 50 ve 60 doluluk oranı beklenmektedir. Türkiye’de otel doluluk oranlarına Mart itibariyle göz gezdirdiğimizde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 55,2 düşüş yaşanmıştır.
Tarihi dokusu ve İstanbul Boğazı ile dikkat çeken İstanbul ilinde otel doluluk oranlarında bir önceki yıla göre yüzde 59,8 azalma görüldü. Oxford Economics’in tahminleri doğrultusunda Türkiye’de 2020 yılı içinde gelen ziyaretçi sayısında beklenen azalmalar, Avrupa ülkeleri arasında yüzde 34 düşüş olarak görülecektir.