Türkiye’de konut kiralarının yanı sıra iş yeri ve fabrika kiralarında da ciddi oranda artış yaşandı. Rusya-Ukrayna savaşının ardından Rusya’da fabrikası olan firmaların Türkiye’yi tercih etmeye başladığı gözlemleniyor. Gayrimenkul Uzmanı Gülcan Altınay, yaptığı açıklamalarda, yurtdışında üretim yapan sanayicilerin ürünlerine “Made in Türkiye” etiketi eklemeyi ve Türkiye’nin lojistik alt yapısından faydalanmayı avantajlı bulduklarını belirtiyor. Lübnan’da fabrikası olan bir müşterisi Türkiye’ye yatırım yapmayı düşünüyor ve oradaki ekonomik krizden dolayı fabrikasını kapatma planları yapıyor. Yatırımcılar genellikle kiralık fabrikalarla başlayarak daha sonra vatandaşlık alarak fabrika satın alımına yöneliyorlar.
İstanbul ve Trakya Karşılaştırma
Gülcan Altınay, İstanbul’da sanayi bölgelerindeki kiraların çok fazla yükseldiğine dikkat çekiyor ve bu durumun üretim yapmak isteyen firmaları zorladığını belirtiyor. Büyümek isteyen şirketler, İstanbul’daki yüksek kira fiyatları nedeniyle Trakya bölgesini tercih ediyorlar. Özellikle Çerkezköy, Çorlu ve Kapaklı bölgeleri, İstanbul’a yakın olmaları ve kira fiyatlarının daha düşük olması nedeniyle tercih ediliyor. İstanbul’un Hadımköy bölgesinde metrekare kira fiyatları yaklaşık 7 dolar iken, Trakya bölgesinde bu fiyat 4 dolara düşüyor. Örneğin, Topbaş ailesi İstanbul’da merkezleri olmasına rağmen dondurma fabrikalarını kurmak için Trakya, Çerkezköy’ü tercih etmişlerdir.
Yabancı Yatırımcıların Etkisi
Türkiye’ye yönelik yabancı yatırımcı talebinin kiralık fabrikaların fiyatlarının artmasında etkili olduğu belirtiliyor. Hem inşaat maliyetlerinin hem de arsaların talep nedeniyle artış gösterdiği ifade ediliyor. Bu nedenle fabrika sahipleri, kiralık rakamlarını yükseltmiş durumdalar. Yabancı yatırımcıların yatırımlarını artırması, talep tarafında yaşanan sıkıntıları beraberinde getirerek kiralık fabrikaların fiyatlarının artmasına neden olmuştur.
İş Yerlerindeki Kira Artışları
Bu iş yerlerindeki kiracılar, kira artış oranlarından dolayı şikayetçi durumdalar. İş yerlerinde konutlarda olduğu gibi yüzde 25 kira artış sınırı olmadığı için kiracılar mağdur olabiliyor. Gülcan Altınay’a göre, iş yerlerindeki kira artışı üretim yapan kiracıları zor durumda bırakıyor. Karlılık oranları düşerken, kira rakamları ve artış oranları yükseldiği için iş yerlerindeki kiracılar şikayet ediyorlar.
Konutlardaki Kira Artışları
Konutlardaki kiracılar için yüzde 25 kira artış sınırı uygulanıyor. Ancak bu sınırlamanın her ev sahibi tarafından uygulanmadığı belirtiliyor. Ev sahipleri, artan enflasyon karşısında kiralarında uyguladıkları yüzde 25’lik artışın az kaldığını ifade ediyorlar.
Kira Artış Oranlarının Üreticiyi Zorlaması
Kira artış oranları esnafı düşündürüyor. Üreticiler, arsa kira fiyatlarındaki artış nedeniyle kiralık iş yerlerine yöneliyorlar. Bu durum, kiralık iş yerlerine olan talebin artmasına sebep oluyor ve bu da iş yerlerindeki kira fiyatlarının artmasına yol açıyor. Üreticiler, karlılık oranlarının düşmesinden şikayet ediyorlar ve mevcut üretimlerini koruma yoluna gittiklerini ifade ediyorlar.
Trakya bölgesi, Türkiye’de yabancı firmalar ve yatırımcılar için önemli bir tercih haline gelmiştir. İstanbul’daki yüksek kiraların aksine Trakya’da daha uygun kira fiyatları ve stratejik konumu, bu bölgeyi cazip kılmaktadır. Ancak artan yabancı yatırımcı talepleri nedeniyle kiralık fabrika fiyatlarında bir artış gözlemlenmektedir. İş ve konut kiralarındaki artışlar da üreticileri ve kiracıları zorlayan unsurlar arasında yer almaktadır.