İmar planı değişikliklerinde yeni dönem

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, imarla ilgili süreci doğrudan etkileyen yeni yönetmeliği resmen yayımladı. Bu yönetmelik, “İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği” adıyla yürürlüğe girdi. Artık imar planı değişikliğiyle oluşacak yüksek kazançlar yalnızca mülk sahibine değil, kamuya da yansıyacak. Böylece hem şehir planlaması daha kontrollü ilerleyecek hem de kamu yararı güçlenecek.

Değer Artışı Artık Paylaşılıyor

Yeni düzenleme, plan değişikliği sonrası ortaya çıkan rantın önemli kısmını kamuya aktarıyor. Özellikle değer artışı yüksek olan parseller için getirilen bu uygulama, fırsatçı imar taleplerine karşı güçlü bir fren etkisi oluşturuyor. Üstelik değer artışının oranı, taşınmazın üzerinde oluşan kazanca ve imar değişikliğinin kapsamına göre belirleniyor. Bu sistem, adil kazanç paylaşımını hedeflerken aynı zamanda şehirlerin dengeli büyümesine de destek veriyor.

Kimler Bu Düzenlemeden Etkilenecek?

Uygulama, ada veya parsel bazında plan değişikliği talep eden taşınmaz sahiplerini kapsıyor. Kat artışı, fonksiyon değişikliği veya yoğunluk artışı gibi değişiklikler değer artış payını doğrudan etkiliyor. Ancak kamuya ait alanlar, bazı dönüşüm bölgeleri ve kamu tarafından yapılan zorunlu değişiklikler kapsam dışı tutuluyor. Bu durum, hem özel mülkiyeti koruyor hem de keyfi plan değişikliklerinin önünü kesiyor.

Ödeme Kolaylıkları Dikkat Çekiyor

Yönetmelik yalnızca pay almayı değil, ödeme sürecinin kolaylaşmasını da hedefliyor. Mülk sahipleri isterlerse değer artış payını taksitlendirebiliyor ve böylece süreci daha rahat yönetebiliyor. Ayrıca peşin ödeme tercih edildiğinde indirim uygulanması planlanıyor. Bu durum, özellikle yatırım yapmayı düşünenler için önemli bir avantaj oluşturuyor ve süreci daha cazip hâle getiriyor.

Kamulaştırılamayan Alanlara Çözüm Getirildi

Özel mülkiyette olup da kamulaştırılamadığı için yıllarca kullanım engeli yaşayan taşınmazlara yeni düzenlemede çözüm sağlanmıştır. Bu alanlarda plan değişikliği yapılabilecektir. Değer artışına göre pay alınabilecektir. Böylece hem maliklerin mağduriyeti azalacaktır hem de kamu hizmetleri daha hızlı gerçekleştirilebilecektir. Bu düzenleme, kentleşmede yıllardır yaşanan bir sorunun çözümü olarak dikkat çekmektedir.

Yönetmeliğin Şehirlere Etkisi Ne Olacak?

Planlı kentleşmeyi destekleyen yeni yönetmelik, imar uygulamalarında şeffaflığı artırıyor. Ayrıca rant odaklı plan değişikliklerinin önlenmesiyle kamu yararı daha görünür hâle geliyor. Artık imardan doğan kazanç toplum yararına paylaşılacaktır ve şehirler daha sürdürülebilir bir yapıya kavuşacaktır. Bu yaklaşım, Türkiye’nin imar politikalarında yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.

Süreç Nasıl İşleyecek?

Değer artış payının belirlenmesi için artık iki lisanslı değerleme raporu zorunlu olacak. Bu raporlar, taşınmazın imar değişikliği öncesi ve sonrası değerini objektif şekilde belirleyecek. Değer artış payı ödenmeden imar değişikliği geçerli sayılmayacak ve süreç tamamlanamayacak. Bu kural, haksız kazanç riskini azaltarak belediyelerin de elini güçlendiriyor.

Neden Böyle Bir Düzenleme Gerekti?

Yıllardır imar değişiklikleriyle oluşan yüksek rantların yalnızca kişilere kaldığı eleştiriliyordu. Kamu payının alınmaması hem eşitsizliği artırıyor hem de şehirlerin sağlıklı büyümesini engelliyordu. Devreye alınan yeni yönetmelik, bu eleştirileri karşılayarak kazancın toplumla paylaşılmasını sağlıyor. Böylece imarda adalet, planlama disiplinine dönüştürülmüş oluyor.

Şehirler Artık Daha Planlı ve Adil Büyüyecek

İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği, kazancı kamu ile paylaşan yeni bir şehircilik anlayışını resmen başlattı. Bu düzenleme ile hem mülkiyet hakları korunmaktadır hem de kamu yararı ön plana taşınmaktadır. Sonuç olarak, imar rantı artık yalnızca bireysel kazanç değil, toplumsal faydaya dönüşen bir değer olacak.