Eskişehir’de öğrencilerin yurda dönmemesi yatırımcıların kent tercihlerini geride bırakmasına neden oldu. Haziran-Temmuz dönemi boyunca iki ay süreyle uygulanan düşük faiz uygulaması alıcıları konut alma isteğine yöneltti. Türkiye geneline yayılan bu istek karşısında deneyimli gayrimenkul yatırımcıları yönünü Eskişehir gibi üniversite şehirlerinden yana kullanmıştır. Kimilerinin birer ikişer demeden ev sahibi olduğu fırsat günleri sonbaharın gelmesiyle noktalandı.
Bu esnada yeniden pandemi etkisini hatırlayan alıcılar, değişen döviz kurları ve faiz oranlarının getirisi karşısında alımdan vazgeçti. Sağlık Bakanlığı’nın tedbirlerine destek veren YÖK’ün uygulamaya soktuğu online eğitim kararı ise üniversite şehirlerinde yüzde 80 oranlı boşluk yarattı. Mali krize sürüklendiği açıklanan esnaf, yurt ve ev sahiplerinin karara itiraz etmesi TÜİK verilerini değiştirmedi.
Eskişehir’de öğrencilerin dönüşü bekleniyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri konut satışlarında geçen yılın eylül ayına göre bu yıl yüzde 6,9’luk bir azalma yaşandığını ortaya koydu. Son iki yıl içinde sektörde gelişen maliyet artışları ve ekonomik dengesizlik yatırımcıların yönünü başka araçlara kaydırmıştı. 2020’nin gelişiyle satış oranlarına umutla bakanlar pandeminin etkisiyle yeniden umutsuzluğa sürüklendi. Ancak haziran ayının gelişiyle iç ve dış turizmi başlatan Türkiye için alınan hükümet kararı, konut satışlarını etkisi altına almayı başarmıştır. Bu süreçte düşen faiz oranları karşısında yatırımda deneyim sahibi olan kadar olmayan da gayrimenkule yönelim gösterdi. Satın alımlarda Eskişehir gibi üniversite şehirlerini tercih edenler şimdilerde pişmanlık yaşıyor.
Üniversiteler açılmalı konusu tartışmaya döndü
Online eğitim kararının duyurulmasıyla birlikte ev yaşamına son veren öğrenciler memleketlerine geri dönüş yaptı. Kazancını yalnızca öğrencilerin kiraları üzerinden yürütenler, özellikle lüks konut projelerindeki aidat ödemeleriyle baş başa kaldılar. Esnafın kazancında büyük oranda düşüş yaşandığı konusu gündeme getirilirken, özel yurtların borçları giderek kabarmaya başladı. Bunun üzerine YÖK’e ısrarda bulunanların arasında yalnızca uzaktan eğitime karşı gelen öğrenciler yoktu. Yeniden öğrencileri Eskişehir’de karşılamak isteyenler seslerini sosyal medya aracılığıyla birçok defa duyurma girişiminde bulundular.
Yaşanan sorun karşısında açıklamada bulunan Eskişehir Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Gazi Çelik, öğrenci şehrinde yaklaşık olarak 200 bin kişinin bulunduğunu söylüyor. Ancak bu toplam rakam arasında yalnızca 40 bin kadarı ailelerden oluşmaktadır. Geriye kalan 160 binlik kısım üniversite öğrencileriyle dolu. Bu da kentin yalnızca öğrenciler üzerinden ilerlediğini kanıtlar nitelikte. Mart ayından bu yana eğitime kapanan üniversite kapıları eylül ayında da açılmadı. Kazançtaki düşüş ile esnaflardan alışveriş yapan öğrencilerin memlekete 2020 yılını kapamak üzere geri döndüğü açıkça fark edilmiştir. Genç kesime yönelik yatırım yapmak isteyen ailelerin gayrimenkul aldığını bildiren Çelik, kiralama oranlarında kayıpların ciddi bir seviyeye eriştiğini aktarıyor.
Kredi faiz oranlarının artışı yatırım oranlarını azalttı
Gazi Çelik, yatırım yapmak isteyen ancak sermayesi az olan kesimin artan kredi faizleri karşısında hiçbir şansı bulunmadığını söylüyor. İnsanların çekindiği yatırım süreçlerinde durumun düzelmesi vakit alacak. Artışlarla birlikte piyasada yaşanan durgunluk, ipotekli satışları etkilemeye devam etmektedir. Kredilerin yeniden gerilemesine yönelik istekler gelişmesine rağmen şu an herhangi bir çözüm arayışı bulunmuyor. Eskişehir’de ise öğrencilerin yokluğu tamamen boşluk yarattı.
Eylül ayının ülke geneline göre kentte daha durgun geçtiği söylenebilir. Yaratılan bu karamsar havanın değişebilmesi için üç üniversitedeki hocaların eğitim düzenini yenilemesi gerekiyor. İlkokul ve ortaokulların normal düzene geçme kararının ardından üniversitelerinde değerlendirmede bulunması şarttır. Bu sayede kente yeniden ticaret yapma şansı verilebilir. Çelik, gayrimenkul sektöründe zararlarını karşılayamayan meslektaşlarının iş yerlerini kapattığından bahsederek; “İdare edilmeye çalışılan birkaç aylık süreç neredeyse 1 yıla yayılmaktadır. Kişilerin ellerinden alınan ticaret hayatını sekteye uğratmamak adına öğrencilerin üniversite yaşamlarına başlaması her iki taraf içinde kazanç olarak görülüyor.” dedi.