Ev satın alma çılgınlığının bittiğini iddia eden emlakçılar, taleplerde oluşan yoğunluğun geride kaldığından bahsetti. 1 Haziran’dan bu yana kamu bankalarınca uygulanan düşük faizli kredi fırsatları, kredili konut satışlarını arttırdı. Faizlerin düştüğünü reklamlar aracılığı ile her yaştan kesime duyuran bankalarının habersiz bir şekilde faiz yükseltmesi vatandaşın talebini bitirme noktasına getirdi. Tapu müdürlüklerinde oluşan yoğunlukların azaldığını söyleyen emlakçılar, önümüzdeki ay ertelenmiş devirlerin dışında emlak piyasasına dair bir gelişme beklemiyor.
Ev satın alma çılgınlığında sona gelindi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Temmuz 2020’ye dair konut satış verilerini paylaştı. 229 bin konutun yalnızca bir aylık kısa dönemde satıldığını saptayan temsilciler, bu durumu cumhuriyet tarihinin ilk rekoru olarak ele alıyor. Kredili konut satışlarında bir önceki yılın aynı ayına göre yaşanan yüzde 900,6’lık artış, 130 bin 721 adete tekabül etti.
Rekorlardaki en büyük sebep ise kamu bankalarının reklamlar aracılığıyla duyurduğu düşük faizli kredi imkânlarıydı. Ancak bu durumda bile haksız kazançtan yarar sağlamak isteyenler evlerin değerini olduğundan daha fazla gösterdi. Yine de balon rakamlara ulaşan konut fiyatlarına rağmen satışların devam ettiği görüldü. Sektör adına kazandırılan yeni hareketlenme, enflasyondaki olumsuz gelişmelerin önüne geçmesi için yeterli gelmemiştir. Bu durumu gören bankalar ise düşük faizli uygulamadan aniden vazgeçerek, iki kere üst üste olmak üzere ikinci el konut kredisi faiz oranlarını yükseltti. Genel piyasada 1 değerine ulaşan kredi faizlerinin vatandaşlar arasında durgunluk yaratması bekleniyor.
Tercihler müstakile kaydı
Muğla’nın sevilen ilçesi Marmaris’te konut satışları rekor seviyelere erişti. Faizlerin düşmesi ve borçların ertelenmesini fırsat bilenlerin temmuz ayını gerçek bir fırsata dönüştürdüğü süreçte; geçen yıla oranla yüzde 100 ila 150 arasında artış tespit edildi. Alıcı kesimin tercihlerini daha çok sıfır ve müstakil evlerden yana kullandığı görülürken, fiyatlarda geçen yıla oranla yaşanan artış yüzde 30’a tırmandı.
Marmaris Emlak Müşavirleri Derneği Halkla İlişkiler Sorumlusu Emlak Müşaviri Çetin Aksu, duruma dair değerlendirmelerini özel olarak Sözcü Gazetesi’ne aktarmıştır.
Faiz oranları düştü, krediler ertelendi
Aksu, Marmaris’te haziran ayında başlayan satışların temmuzda ciddi bir seviyeye geldiğinden bahsediyor. Geçen senenin ortalamasını baz alan Aksu, bu oranda yüzde 100 ila 150 artış gözlemlediğinin altını çizdi. Bunun sen büyük sebebinde ise düşen faiz oranları ve ödenmesi gereken borçların en az 1 yıl sonraya ertelenmesi var. Ayrıca vade farklarında uzatılan aylar, bankalardaki mevduat faizlerinin düşüşüyle birleştirildiğinde gayrimenkul arayışlarında artış yaşandı. Tasarruf yapmak isteyenlerin de gayrimenkule yönlendiği ve ev satın alma girişimlerini en tepe noktaya taşıdıkları görüldü. Aksu’ya göre bu durumun ne kadar süre devam edeceği muallakta kalıyor.
İki aylık sürenin sonuna dikkat edin
Ağustos ayında satışların bir önceki aya göre azaldığını dile getiren Aksu, “Bu günlerde o çılgın yoğunluk azaldı ve durgunlaştı. Fazla satış yapılmıyor. Tapu dairelerinin bir zamanlar yoğun çalıştığı günler geride kaldı. Eskiden birkaç gün beklediğimiz o sürecin yerine rahatlık geldi. Bu gidişat sektör adına iyi değil. Ne kadar daha sürer henüz bir bilgimiz yok. Ancak turizmin 1-2 ay sonra bitmesinin ardından esnafın sezonu yeteri kadar para kazanmış olarak kapatmayacağı aşikardır. Dolayısıyla geçtiğimiz günlerde verdiğimiz kredi ve satışlarda herhangi bir sıkıntının baş göstereceğini düşünmüyorum.
Birçok alanda işsizliğin devam etmesini size sebep olarak gösterebilirim. Daha önceleri karı koca çalışıp maaşın teki kredi borcuna yatırılırken, şimdilerde eve giren maaş tek kişinin sorumluluğu altında. İster istemez sıkıntıların su yüzüne çıkması ve kişilerin borçları ödeyemez hale geleceği düşüncesi evlerin satışına neden olacak. Bu da piyasadaki gayrimenkul çoğunluğuna yol açacaktır. Bankalarda biriken gayrimenkuller durumu iç açıcı bir hale getirmiyor.” dedi.
Piyasadaki suni fiyat artışı
Aksu, Marmaris ilçesindeki tercihlerin yoğunlukla müstakil ve sıfır evlerden oluştuğunu söylüyor.
“Sıfır evlerin kredi miktarının yüksek oluşu ve faiz oranlarının düşmesi gibi sebeplerden dolayı tercihler bu yönde keskin bir dönüş yaptı. Ayrıca arsa ve tarla üzerindeki talepler iki ay içinde büyüdü. Pandeminin yol açtığı yeni tüketici istekleri arasındaki müstakil evler Marmaris’teki konut satışlarını da değiştirdi. Şu anda satışlar yalnızca tarlalar için devam ederken, arsa satışlarında durma noktasına erişilmiştir. Yaşanan bu olumsuz gelişmedeki en büyük sorunun suni fiyat artışı olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle satılanlar satıldı, satılamayanlar ise piyasa değerinden fazlasını isteyenler oldu. Yakında konut fiyatlarının yeniden normal seviyeye erişmesini bekliyoruz.”
Faizler yüzde 1’in üzerine çıkarsa konut satışı durur
Bursa Emlak Müşavirleri Odası Başkanı Erdal Çelebi, konuya ilişkin şunları söyledi:
“Konut satışları bir önceki hız kadar yükselişte değil. Yine de faizlerin yüzde 1’in üzerine çıkmaması sektör için olumlu bir sonuçtur. Vatandaşların talebinde yaşanan düşüşlere rağmen ev satın alma istekleri devam edecektir. Hızlı bir satış gerçeğini es geçmeden, son iki aylık pozitif sürecin faizlerin 0 düzeyinde kalmasından dolayı olduğunu söyleyebiliriz. Şimdilerde ise ihtiyaç sahiplerinin gayrimenkule bakış açısı öne çıktı. Doğru konutu bulan kişiler faizlere fazla dikkat etmiyor. Onlar için yeterli gelen tek şey, gayrimenkulün istediği şartlarda olması. Faizler yüzde 1’in üzerine çıkmadığı sürece konut satışları devam edecektir.”
Antalya’da piyasa durgun
Antalya’da emlakçılık yapan İsmail Kıraşı, “Antalya’da faizlerin yükselmesiyle birlikte emlak satışlarında az da olsa bir yükselme yakaladık. Fakat, yıl itibariyle herhangi bir rekor seviyeye ulaşılmadı. Şu an için bir değerlendirme getirecek olursak, piyasa yeterince durgun. Faizlerin düşmesi sektörde bir hareketlenme getirmiş, ancak kısa zamanda yeniden artışın yakalanmasıyla satışlarda gerileme yaşanmıştır diyebiliriz.” dedi.
Kaynak: Sözcü
Ekonomi haberlerine göz atmak için tıklayınız.