İnşaat sektöründe yaşanan sancılı sürecin bitmesi beklenirken, pandemi ilan edilen salgın hastalık sektörde olumsuzluğa neden oldu. Dünya genelinde hastalık bulaşını önleme adına alınan tedbirlerin artışı yine inşaat sektörüne yansıyınca, sektör kendini çıkmazda hissetti.
İnşaat sektöründe küresel olumsuzluk sürüyor
Çin Wuhan üzerinden çıkan salgın hastalık yakın zamanda tüm dünyaya yayıldı. Böylece geniş kitlelerin eve kapanması sağlanırken, sektörler arası olumsuz gelişmeler su yüzüne çıkmış görülüyor. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere olumsuz süreç karşısında tedbirlerin arttırılması, sancılı inşaat sektörünü vurdu.
Türkiye genelinde yeni tip koronavirüs (covid-19) hastalığına uyum süreci başlatılırken, yapılan tedbirler işleyişi aksattığı gibi sözleşme ve projelerin önünü kapattı. Yaşanan olumsuzluğun yalnızca Türkiye üzerinde olmadığı belirlendiği sektörde, küresel çaplı bir kriz yaşanıyor. Özellikle alınan tedbirler nedeniyle kapatılan şantiyeler ve projelerin rafa kalkması gibi nedenler sektördeki daraltmayı epey arttırmış görünmekte. Şirketlerin ayakta kalması adına birleşme yoluna gireceği düşünülürken, sürecin uzaması karşısında yeni çözüm yöntemleri bulundu. Buna göre, e-şantiyelerin oluşturulacağı ve binalarda robotik emlak teknolojilerine yer verileceği söyleniyor.
Amerika ve Çin üzerindeki ekonomik çekişmelerin sürdüğü yıllarda, yeni tip koronavirüs (covid-19) salgın hastalığı ortalığı kasıp kavurdu. Büyüme gösteren ülkelerin duraksamasına neden olan hastalık, aynı zamanda yüksek kayıplara neden oluyor. Büyük Buhran olarak anılan dönemde yaşanan ekonomik sıkıntıları hatırlatan hastalık süreci, ekonominin darda olduğu yeni bir döneme kapılarını açmış oldu.
Neredeyse tüm sektörlerin olumsuz etkilendiği süreçte dünya ekonomisi ayakta kalmak için canla başla çalışıyor. Yatırımcıların borsadan çekildiği ve paraların hızla eridiği zaman dilimi karşısında grafikler olumlu sonuçları göstermedi. Turizm, gayrimenkul ve inşaat sektörlerinde yaşanan sıkıntıların ne zaman sonlanacağı bilinmezken, alınan tedbirler neticesinde iyileşme süreci uzadı.
Sektörler arası rekabet yerine ortaklık söz konusu olabilir
İnşaat sektöründe salgın başından beri şantiyelerin durdurulması, gelecek projelerin de önünü kapattı. Çimento, hazır beton, tuğla ve makine gibi alt sektörler arasında ilişkisi bulunan inşaat sektörü, tedarikte yaşadığı aksaklıklar sonucunda hedeflerini gerçekleştiremiyor. Sektörde yaşanan bu tür aksiliklerin bile istihdam kaybına yol açtığı bilinirken, gelecek projelerin ertelenmesine neden oldu.
Deloitte’nin inşaat sektöründe yaşanan salgın hastalık etkilerini ele aldığı raporda, pandemi nedenli sözleşme iptalleri ve proje gecikmeleri inşaat sektöründe önemli sorunlara gebe olduğu ortaya çıkarıldı. Ayrıca tedarik zinciri sürecinde yaşanan bu aksaklıkların olumsuzluğu arttırdığı yayımlanan raporda yer alırken, büyük projeler süre uzamalarıyla karşı karşıya.
Sektörde finansal etkilerin de yer aldığı raporda, iptal edilen ya da ertelenmek zorunda kalan projelerin sözleşmeleri inşaat sektörünün gelirlerinde orta vadeli olumsuz etkileşime neden olabileceği uyarısı verildi. Ayrıca şirketlerin işletme sermayesi ve likidite pozisyonlarında stres yaşanması bekleniyor. Bu nedenle fon sahibi olan ya da destekleyici unsur taşıyan birçok uygulamanın erişiminde uzun süreli aksaklıklar meydana gelebilir. Sunulan raporda tüm bu olumsuzlukların yaşandığı takdirde şirketler arası ortaklıkların olabileceği belirtildi.
Türkiye’de inşaat sektörünün durumu
2019’da milli gelirin yüzde 6,7’sini oluşturan gayrimenkul faaliyetleri 285 milyar 744 milyon 967 bin lirada kaldı. Geçen yıl itibariyle milli gelirden yüzde 5,4 pay alan inşaat sektörü ise 231 milyar 908 milyon 295 bin liralık büyüklük ile yılı bitirdi. Sektör içinde çalışan sayısı bu yıl şubatta yeniden tespit edilirken, rakamın 1 milyon 395 bin kişiyi karşıladığı görülüyor. Bu değer ise toplamda 26 milyon 753 bin istihdamın yüzde 5,2’sini oluşturmaktadır. Dönem içerisinde işsiz kalan 4 milyon 228 bin kişinin arasından, sektör çalışanları 640 bin kişi oldu.
Konut kredisi 30 Nisan itibariyle 210 milyar 897 milyon lira kullanılmış, bu yıl başında rakam 199 milyar 268 milyon olarak tespit edilmiştir. Ayrıca Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayiciler Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan nisan raporunda, salgın hastalığın inşaat malzemeleri sanayisinde yoğun hissedildiği görülürken; mevcut siparişlerde iptallerin yaşandığı ve bunun sert düşüşlere neden olduğu belirtildi.