Kiracı, salgın hastalık etkisi ile ekonomik zarara uğramış ise kira sözleşmesini iptal edebilir. Anadolu Üniversitesi öğretim üyesi, ticaret hukuku uzmanı Dr. Ferhat Kayış, konuya ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Yeni tip koronavirüs (covid-19) salgın hastalığının “mücbir sebepler” kapsamına girdiğini hatırlatan Kayış, zarara uğrayan iş yeri sahiplerinin isteğine göre, yeni şartlar altında sözleşmelerini yenileyebileceklerini ifade etti.
Kiracı, kira sözleşmesini feshedebilir
Yeni tip koronavirüs (covid-19) salgın hastalığı, yakın zamanda Türkiye üzerindeki ekonomik baskıyı güçlendirdi. İş yerlerinin geçici süreyle faaliyetlerine son verdiği süreçte zarara uğrayan kiracılar, ödeme koşullarını gerçekleştiremiyor. Yaşanan durum karşısında önemli bilgiler aktaran Dr. Ferhat Kayış, kişilere “mücbir sebep” hakkı olduğunu hatırlatıyor. Kiracı, kira sözleşmesini salgın hastalık etkisi altında olağanüstü fesih işlemi gerçekleştirebileceği gibi aynı zamanda haklı sebeplerle fesih işlemine gidebilir.
Dr. Ferhat Kayış, “Koronavirüs Salgınının Konut ve Çatılı İşyerleri Kiralarına Etkileri Üzerine Düşünceler” adlı makalesinde, özellikle kiracıların yaşadığı ekonomik sıkıntıya çözüm getiriyor. Buna göre, Türk Borçlar Kanunu madde 331’de yer alan, taraflardan her birinin, kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hale getiren önemli sebeplerin varlığı durumunda, sözleşmeyi iptal edebilir. Yalnızca sözleşme iptali için, yasal fesih bildirim süresine uyulması gerekiyor. Aynı zamanda mücbir sebep kapsamına giren salgın hastalık, tacirler sebebi ile kira sözleşmesinin feshi için kişilere hak tanımaktadır.
Süreç içerisinde kiracı, mutlaka fesih bildirimini yazılı yapması gerekiyor. Kanunda belirlenen hakkın bu şekilde olduğunu söyleyen Kayış, sözlü bildirimlerin hukuken hiçbir geçerliliği olmadığını ifade etti. Yazılı bildirimin, mail, mesaj, mektup veya noter kanalıyla yerine getirebileceği süreçte; arzuya göre kiracının kendi el yazısıyla yazmış olduğu feshe yönelik bildirim geçerli olacaktır.
Kira sözleşmelerinde yeni şartlar belirlenebilir
Dr. Ferhat Kayış, özellikle ticaretle uğraşan bireylerin, oluşturduğu çevreyi kaybetmemek adına fesih işleminden kaçınacağını söylüyor. Kiracı, mücbir sebep kapsamında bulunan salgın hastalık etkisini ekonomik boyutlu yaşadı ise kira sözleşmesinde yeni düzenleme isteyebilir. Yaşanan koşullar itibariyle uyum isteyen iş yeri sahipleri, Türk Borçlar Kanunu madde 138’e göre hareket etmesi gerekiyor. Faaliyetleri geçici süreyle durdurulan ve bu süreçte kira bedelini ödeyemeyen kişiler, belirlenen miktarı ödemekte güçlük çektiği taktirde bu maddeyi uygulayabilir. 138’inci maddede ifade edilen, sözleşme esnasında mevcut olmayan koşulların ortaya çıkması ve bunların öngörülemez bir olağanüstü duruma girmesi gerekmekte. Kişiler bu sayede iş yerlerini kapatmak zorunda kalmayacak, mal sahibi ile anlaşma yoluna girerek, yeni sürece uyum sağlayabilecektir.