Gayrimenkul sektörünün çatı kuruluşu GYODER, erişilebilir kiralık konut sorununa çözüm bulmak için, kamu-özel iş birliğinde geliştirdiği ‘GYODER Yeni Konut Modeli’ni tanıtmıştır. Arsa maliyetini ortadan kaldıran model ile uzun dönemli kiracılık mümkün olacak. Kamusal kiraya veren yapısı ile uygun fiyatlı kiralık konutlar üretilecektir. Hızlanması gereken kentsel dönüşümün de önü açılacaktır.
Erişilebilir Konut Krizi, Neden Bu Model?
‘Barınma’, insanın en temel ihtiyaçlarından biri. Fakat ne yazık ki nüfus artışı, doğal afetler, göç hareketleri, yoksulluk gibi pek çok faktör, insanların güvenilir ve uygun fiyatlı konutlara erişimini günden güne zorlaştırıyor. ‘Erişilebilir konut krizi’ tüm dünyanın karşı karşıya olduğu küresel bir sorun… 2030 yılına kadar, UN-Habitat tahminlerine göre; dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ı olan 3 milyar insanın erişilebilir konuta ihtiyaç duyacağı öngörülmektedir. Bu, dünyada her gün 96.000 yeni uygun fiyatlı konut inşa edilmesi anlamına geliyor. Türkiye’de de konut krizi, Covid-19 pandemisi, göçmen krizi, Ukrayna-Rusya savaşı, fahiş kira artışları ve son olarak Maraş merkezli iki büyük deprem ile zirveye çıktı.
GYODER Yeni Konut Modeli Nedir?
Tüm dünyanın gündeminde olan ‘barınma’ sorununa çözüm bulabilmek için GYODER tarafından geliştirilen GYODER Yeni Konut Modeli’nin ana vizyonları olan 4T yani Teknoloji, Tasarım, Tabiat ve Toplum prensipleri ile uyumlu ilerleyecektir. Konut üretme sürecinde en büyük maliyet arsa maliyeti. Şu anda Türkiye ortalaması yüzde 50 seviyelerindedir. Kamu kuruluşlarının, yerel yönetimlerin veya benzeri kurumların elindeki arsalar, belli bir dönemde Kamu–Özel İşbirliği Yöntemi ile değerlendirilerek ve bir kira tarifesiyle belli üst limitler konularak on binlerce düşük kiracılı konut üretilebilir. Bu noktada GYODER Yeni Konut Modeli oluşturuldu.
GYODER Yeni Konut Modeli’nin Avantajları
Kamu-Özel İşbirliği: Yap-işlet-devret modeliyle, bireysel değil kamusal kiraya veren yapısını oluşturuluyor. Kiracıyla kiraya veren arasındaki problemleri ortadan kaldırıyor.
Arsa Maliyetinin Sıfırlanması: Model, arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşürüyor.
Hızlı Konut Üretimi: Kamu ve özel sektör iş birliği modeliyle kullanıma açılacak arsalarda konutların üretilmesi sağlanmaktadır. Ayrıca arsaların mülkiyeti de devlette kalmaktadır.
Düşük Kira Rakamları: Kiralar, ev sahiplerinin kontrolünden çıkarılarak devletin hakkaniyetli denetimine ve kurumsal firmaların yönetimine veriliyor.
Sürdürülebilirlik: Sözleşmelerde yatay mimari, yerli malzeme ve enerji tasarrufu şart koşulacaktır.
GYODER Yeni Konut Modeli’nin Uygulanması ve Finansmanı
Modelin uygulanması için iki opsiyon mevcut:
Banka Finansmanı: Kamu otoritesi arsayı 49 yıllığına tahsis eder ve belirlediği bedele göre yapım-kiralama-işletme ihalesine çıkar. İşi alan şirket, arsanın üst hakkı ipoteği karşılığında bankadan kredi kullanarak işi yapar ve konutları kiraya vererek kredi öder.
Sermaye Piyasaları: Kamu otoritesi arsayı 49 yıllığına tahsis eder ve belirlediği bedele göre yapım-kiralama-işletme ihalesine çıkar. İşi alan şirket, yapım bedeli+kâr için gayrimenkul sertifikası ihracına çıkar. Sertifikalar borsada hisse senedi gibi sürekli işlem görür, ta ki 49 yıl tamamlanıncaya kadar.
GYODER Yeni Konut Modeli Umudu
GYODER Yeni Konut Modeli, Türkiye’de ve dünyada konuta erişim konusunda yaşanan büyük sorunlara umut olmayı hedeflemektedir. Kamu-özel iş birliği ile arsa maliyetlerini düşürerek ve sürdürülebilirlik ilkesiyle uyumlu konutlar üreterek erişilebilir konut krizine çözüm sunmayı amaçlamaktadır. Bu model, düşük kira rakamlarıyla insanların güvenilir konutlara ulaşmasını sağlayarak yaşam standartlarını yükseltecektir.
GYODER Yeni Konut Modeli, Türkiye’nin dünya genelinde örnek alınan başarılı işlere imza atmaya devam edeceğinin bir kanıtıdır.