Kiralardaki hızlı artış, milyonlarca kişinin ortak sorunu haline gelmiştir. Yeni bir ev arayanlar, bütçelerine uygun bir ev bulmakta zorlanırken, mevcut kiracılar ise zam baskısı altında mücadele ediyorlar. Geçtiğimiz yıl getirilen yasal düzenlemeyle birlikte kira artışlarına yüzde 25 zam sınırı getirilmişti. Ancak, bu düzenleme yaklaşık 3 ay sonra sona erecek ve sonrasında kira artışlarının nasıl gerçekleşeceği belirsizliğini koruyor. Konut kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlayan yasanın süresi 1 Temmuz 2023 tarihinde dolmaktadır. Peki sonrasında neler olacak? Tüm detaylar haberimizin devamında yer almaktadır.
Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’ün haberine göre, kiracıları korumak amacıyla geçen yaz yapılan yasal düzenleme önemli bir adımdı. 1 yıl süreli olan düzenleme, yaklaşık 3 ay sonra sona erecek. Sürenin dolmasıyla birlikte, vatandaşların kafasındaki soru işaretleri artmaya başladı. Özellikle, sınırın kalkacağı tarih, ev sahiplerinin kira zammı oranlarını nasıl belirleyecekleri ve kiracıların hakları gibi konular belirsizliğini koruyor.
Bu konuda birçok tartışma yapılıyor ve yasal düzenlemenin ne şekilde devam edeceği belirsizliğini koruyor. Ancak, ev sahipleri ve kiracılar arasındaki dengenin korunması adına, konuyla ilgili yapılacak düzenlemelerin titizlikle ele alınması gerekiyor. Bu sayede, her iki tarafın da memnun kalacağı bir çözüm ortaya çıkarılabilir.
1- Kiraya yüzde 25 zam sınırı ne zaman sona erecek?
Son dönemde kiraların hızlı bir şekilde artması, birçok insanın ortak sorunu haline gelmiştir. Bu soruna çözüm olarak geçen yıl bir yasal düzenleme yapılarak konutlarda kira artışına sınırlama getirilmiştir. Buna göre, “11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında (1 Temmuz dahil) yenilenen sözleşmelerde, kiracıya yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak” denilmiştir. Ancak, yeni bir düzenleme yapılmazsa, 1 Temmuz sonrasında sınırlama kalkacaktır.
Kiracılar için önemli bir sınır olan yüzde 25 zam sınırı, 30 Haziran’da sözleşmesi yenilenen kiracılar için geçerli olacaktır. Ancak, 2 Temmuz ve sonrasında sözleşme yenileyen kiracılar bu kapsamın dışında kalacak ve kiralarında sınırlama olmayacaktır. Bu nedenle, sadece bir gün farkla bile zam oranında büyük bir fark yaşanabilecektir.
Bu durumda, vatandaşların kafasındaki soru işaretleri artarken, yeni bir düzenleme yapılması gerektiği düşünülmektedir. Ancak, her iki tarafın da memnun kalacağı bir çözüm bulmak için detaylı bir çalışma yapılması gerekmektedir. Bu sayede, konut kiralarındaki sorunların çözümüne yönelik adımlar atılabilir.
2- 1 Temmuz sonrası tüm kiracılara zam yapılacak mı?
Düzenlemenin 1 Temmuz 2023 tarihinde süresinin dolması bu tarihten sonra zam yapılacağı anlamına gelmemektedir. Daire sahipleri kira artışını yılda bir kez, sözleşme yenileme döneminde yapabilmektedir.
3- Yeni dönemde kira artışı nasıl hesaplanacak? Konut sahipleri istedikleri oranı belirleyebilecekler mi?
1 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak düzenlemeye göre, ev sahipleri keyfi bir oran belirleyemeyeceklerdir. Yapılacak olan kira artışları, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan TÜFE 12 ay ortalaması dikkate alınarak hesaplanacaktır. Örneğin, son açıklanan şubat ayı enflasyon verilerine göre bu oran yüzde 71.83 olarak gerçekleşmiştir. Eğer bir kira zam sınırlaması olmamış olsaydı, sözleşme yenilendiğinde 3 bin liralık bir kira bedeli 5 bin 155 liraya, 5 bin liralık bir kira bedeli de 8 bin 591 liraya yükselmiş olacaktı. Ancak yüzde 25 zam sınırı ile 3 bin liralık kira bedeli 3 bin 750 liraya, 5 bin liralık kira bedeli ise 6 bin 250 liraya yükseltebilecektir. Böylece ev sahipleri, belirlenen yasal sınırlar çerçevesinde kira artışı yapabileceklerdir.
4- Geçmiş dönem zam farkı istenebilir mi?
1 sene süresince yüzde 25 zam sınırına uyan bir daire sahibi ‘uygulama bitti, geçen yıl yapamadığım zammı şimdi istiyorum’ diyemez.
5- Daire sahiplerinin sözleşme yenileme döneminde ‘evimden çık’ deme hakkı var mı?
Konut sahipleri, istedikleri zaman “evimden çık” diyemezler. Ancak kendilerinin veya bakmakla yükümlü oldukları birinin ihtiyacı varsa, kiracının tahliyesini talep edebilirler. Kiracı, “ihtiyacım var” dedikten sonra evi bir başkasına 3 yıl süreyle kiralamaz. Kiralar ise eski kiracıya tazminat ödemek durumunda kalır. Kiracının sözleşme uzama süresi 10 yıl dolarsa, herhangi bir gerekçe göstermeksizin tahliye talep edilebilir. Ayrıca, evin satılması durumunda, mülkü alan kişi kendi yaşayacaksa kiracının tahliyesini isteyebilir. Bu durumda, kiracıya ya 6 ay ya da bir sonraki sözleşme dönemine kadar zaman verilir. Tarafların anlaşamaması halinde tahliye davaları ortalama 2-2.5 yıl sürebilir. Bu nedenle, kiracıların haklarını korumak için sözleşme süresince ve tahliye talebi durumunda yasal haklarını öğrenmeleri ve korumaları önemlidir.
Diğer emlak haberleri için tıklayınız…