Pandemi süreci ve artan deprem endişesi, konut alım tercihlerini etkileyerek yeni bir trendin ortaya çıkmasına neden oldu. Ülke genelinde müstakil evlere talep, daha önce hiç olmadığı kadar yükseldi. Kimileri müstakil ev satın aldı, kimileri ise arsa alarak kendi evlerini inşa etme yolunu tercih etti. Bu değişen talepler, yapı ruhsatlarına da yansıdı.
Müstakil evlere talep arttı
Hürriyet’ten Gülistan ALAGÖZ’ün haberine göre; Pandemi sürecinde, insanlar daha fazla sosyal mesafeyi korumak ve hijyenik bir ortamda yaşamak istediler. Bu nedenle, müstakil evlere olan talep önemli ölçüde arttı. Müstakil evler, komşularla temasın minimum düzeyde olduğu ve kişisel alanın daha fazla olduğu bir yaşam tarzını temsil ediyor. Ayrıca, bahçeli ve geniş alanlara sahip olmaları, açık havada daha fazla vakit geçirmeyi sağlıyor.
Diğer bir eğilim ise insanların arsa satın alarak kendi evlerini inşa etme yoluna gitmeleri oldu. Deprem endişesi, insanları daha güvenli yapılar inşa etme arayışına yöneltti. Böylece, insanlar bireysel olarak tasarladıkları ve depreme dayanıklı özelliklere sahip evler inşa edebildiler. Bu trend, ev sahiplerine daha fazla kontrol ve özgürlük sağlıyor.
Taleplerin yapı ruhsatlarına yansıması
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2023 ilk çeyrek yapı izin istatistiklerine göre, müstakil konutların yapı ruhsatı verilen tüm yapı tipleri içinde yüzölçümü bazında aldığı pay, rekor seviyeye ulaştı. Yüzölçümü bazında payı yüzde 9.2 olarak gerçekleşti. Geçmiş yıllara göre bu oranın artması, müstakil ev taleplerinin ne kadar büyük bir ivme kazandığını gösteriyor.
Önceki yıllara bakıldığında, müstakil evlerin payı sürekli olarak artış gösterdi. 2021 yılında müstakil evlerin payı %7-8 arasında seyretmekteyken, 2020 yılında bu oran %4-5 bandındaydı. 2019 yılında ruhsat verilen müstakil yapı sayısı yaklaşık 16 bin iken, 2020’de 32 binin üzerine çıktı ve 2021’de 54 bini aştı. İlk çeyrekte ise 9 bin 662 müstakil yapı için ruhsat düzenlendi.
İnşaat ruhsatlarında gerileme
İlk çeyrekte belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların daire sayısı yüzde 0.7 artmıştır. Ayrıca bina sayısı ise yüzde 9.2 azalmıştır. Yüzölçümü ise yüzde 2.1 oranında azalmıştır. Toplam yapı yüzölçümü 26.7 milyon metrekare olarak kaydedildi ve 2020 birinci çeyreğe kıyasla en düşük seviyeye ulaştı. Ocak-mart döneminde 23 bin 743 binada 130 bin 299 konut için ruhsat düzenlendi. Ayrıca, iskan verilen bina sayısı yüzde 10.5, daire sayısı yüzde 19 ve yüzölçümü yüzde 17.2 azalmıştır.
Üretim ihtiyacının gerisinde kaldı
Konut üretimi, 2019 yılından sonra düşüş gösterdi. Yıllık olarak 750-800 bin konut ihtiyacı bulunmasına rağmen, 2019’da yaklaşık 320 bin ruhsat verilmiştir. Ayrıca 2020’de 555 bin, 2021’de 724 bin ve 2022’de 694 konut inşası için yapı ruhsatı verilmiştir. Pandemi nedeniyle artan maliyetler ve tedarik zincirindeki sorunlar, inşaat sektöründe belirsizliklere yol açtı. Arzın talebin gerisinde kalması, konut fiyatları ve kira bedellerinde önemli bir artışa neden oldu. Sektör temsilcileri, üretimin artırılması gerektiğini vurgulayarak, konut arzının taleple uyumlu hale getirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Pandemi ve deprem endişesi, konut tercihlerinde değişikliklere neden oldu. Müstakil evlere olan talep artarken, insanlar arsa alarak kendi evlerini inşa etme yolunu seçti. Bu talepler, yapı ruhsatlarına da yansıdı ve müstakil konutların payı rekor seviyeye ulaştı. Ancak, genel olarak yapı ruhsatları ve konut üretimi açısından bir gerileme yaşanmıştır. Konut ihtiyacının karşılanması ve fiyatların kontrol altına alınması için üretimin artırılması önemli bir adım olacaktır.
Diğer emlak haberleri için tıklayınız…