Ofis stok oranının Türkiye genelinde yüzde 106 arttığı son verilere göre ortaya çıktı. Pandemi süreciyle birlikte uzaktan çalışma sisteminin yaygınlaşması, ticari işletmelerin ofis kullanımında azalmaya neden oldu. İstanbul’da satılık ofis stok oranı 2020 yılından bu yana yüzde 112 artarken, Türkiye genelindeki artış oranı yüzde 124 olarak kaydedildi. Bu verilere göre ofis arzı, Türkiye genelinde İstanbul’a paralel olarak seyrediyor.
Ofis Kullanımında Azalma ve Stoklardaki Artış
Pandemi süreci ve sonrasında, şehir merkezlerinden uzak, geniş ve müstakil konutlara olan talep arttı. Bu durum, ofis kullanımını tercih eden ticari işletmelerde azalmaya ve ofis stoklarında artışa yol açtı. Endeksa verilerine göre İstanbul’da 2020 yılından bu yana satılık ofis stok oranları yüzde 112 arttı. Türkiye genelinde ise bu artış oranı yüzde 124 olarak belirlendi. Kiralık ofis stok oranlarına baktığımızda ise İstanbul’da yüzde 272.2’lik bir artış gözlenirken, Türkiye genelindeki artış oranı yalnızca yüzde 17.7 olarak sınırlı kaldı. Bu verilere göre ofis arzı, Türkiye genelinde İstanbul’a paralel bir şekilde seyrediyor.
Ofis ve Konut Kira Değerleri Karşılaştırması
Endeksa verilerine göre konut ve ofis kira değerleri karşılaştırıldığında, ofis değerlerindeki fark net bir şekilde görülebiliyor. Türkiye genelinde konutların metrekare başına kira değeri 110,11 TL iken, İstanbul’da bu rakam 148,24 TL’ye yükseliyor. Ofis ve iş yerlerinde ise Türkiye genelinde metrekare başına kira değeri 91,28 TL iken, İstanbul’da bu değer 150,44 TL olarak ölçüldü.
Ofislerin Konuta Dönüştürülmesi ve Yeni Seçenekler
Ofislerin konut olarak dönüştürülmesinin, konut piyasasına yeni seçenekler sunabileceği belirtiliyor. Avrupa genelinde ofislerin konut olarak dönüştürülmesiyle ilgili çalışmalar pandemiden önce başlamış ve birçok ülkede örnekler görülmüştür. İngiltere’de 2015-2019 yılları arasında ofislerin konut olarak dönüştürülmesi sonucu yaklaşık 60 bin yeni konut inşa edilmiştir. Almanya’da 2020 yılında ofislerin konut olarak dönüştürülmesiyle yaklaşık 2 bin 300 yeni konut üretilmiştir. Hollanda’da ise 2017-2019 yılları arasında ofislerin konut olarak dönüştürülmesi sonucu 12 binden fazla yeni konut inşa edilmiştir. Fransa’da ise 2020 yılında ofislerin konut olarak dönüştürülmesi sonucu 1.600’den fazla yeni konut inşa edilmiştir. Türkiye’nin de benzer bir şekilde etkilendiği ve ivme kazandığı söylenebilir. Örneğin, İstanbul Kalkınma Ajansı’nın 2020 yılı “Konut Piyasası Raporu’nda ofislerin konuta dönüştürülmesi sonucu İstanbul’da 7 bin 800 yeni konut üretildiği bilgisi yer almaktadır.
Ofis, Konut ve Kiralık Değer Değişimleri
Aşağıda ofis ve konut satış fiyatı değer değişimleri ile ofis ve konut kira değer değişimleri tablolar halinde verilmiştir.
Ofis Satış Fiyatı Değer Değişimi
| Ofis/Büro/Satılık | 2023 Ofis Satılık Metrekare Fiyatı | 1 Yıllık Değer Değişimi | 3 Yıllık Değer Değişimi | 4 Yıllık Değer Değişimi |
|---|---|---|---|---|
| Türkiye | 24.98 | 124% | 517% | 541% |
| İstanbul | 43.483 | 96% | 571% | 587% |
Ofis Kiralık Değer Değişimi
| Ofis/Büro/Kiralık | 2023 Ofis Kiralık Metrekare Fiyatı | 1 Yıllık Değer Değişimi | 3 Yıllık Değer Değişimi | 4 Yıllık Değer Değişimi |
|---|---|---|---|---|
| Türkiye | 91,28 | 105%2 | 282% | 323% |
| İstanbul | 150,44 | 75% | 197% | 368% |
Konut Satış Fiyatı Değer Değişimi
| Konut Satılık | 2023 Konut Satılık Metrekare Fiyatı | 1 Yıllık Değer Değişimi | 3 Yıllık Değer Değişimi | 4 Yıllık Değer Değişimi |
|---|---|---|---|---|
| Türkiye | 19.074 | 122% | 646% | 779% |
| İstanbul | 29.646 | 106% | 590% | 731% |
Konut Kiralık Değer Değişimi
| Konut | 2023 Konut Kiralık Metrekare Fiyatı | 1 Yıllık Değer Değişimi | 3 Yıllık Değer Değişimi | 4 Yıllık Değer Değişimi |
|---|---|---|---|---|
| Türkiye | 110,11 | 145% | 602% | 683% |
| İstanbul | 148,24 | 118% | 628% | 705% |
Ofislerin Konuta Dönüştürülmesi ve Türkiye’deki Etkisi
Ofislerin konuta dönüştürülmesi, Türkiye’de de önemli bir etkiye sahip olabilir. Hem ofis kullanımındaki azalmanın getirdiği stok artışının yönetilmesi, hem de konut piyasasına yeni seçenekler sunulması açısından bu dönüşümün önemi büyüktür. Türkiye’nin diğer ülkelerle benzer şekilde ofislerin konuta dönüştürülmesine yönelik çalışmalar yaptığı görülmektedir. Bu sayede yeni konutların üretilmesiyle konut arzı artabilir ve farklı konut ihtiyaçlarına cevap verilebilir.
Sonuç olarak, pandemi süreciyle birlikte ofis stok oranının Türkiye genelinde arttığı gözlemlenmektedir. Ofis kullanımında azalma ve konut talebindeki artış, ofislerin konuta dönüştürülmesi trendini başlatmıştır. Bu trendle birlikte ofis satış fiyatları ve kira değerleri ile konut satış fiyatları ve kira değerleri arasında farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Ofislerin konuta dönüştürülmesiyle konut piyasasına yeni seçenekler sunulabileceği ve Türkiye’nin bu trendden etkilendiği görülmektedir.