Emlak fiyatları artış göstermeye devam ederken konutunuzun fiyatının yükselmesi ile beraber verginiz de artmış olabilir. Şayet konutunuzun değeri 5.000.000 TL’nin üzerine çıktıysa Değerli Konut Vergisi ödemek mecburiyetindesiniz. Avukat Abide Gülel, pek çok konut sahibinin bilgisi dahilinde olmadığı vergi hakkında birtakım bilgilendirmelerde bulunmuştur. Gülel, “1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na eklenen 42 ila 49. maddelerde; yeni bir vergi türü olarak ‘değerli konut vergisi’ düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile Türkiye sınırları içinde yer alan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen değeri 5.000.000 TL ve üstünde olanlar değerli konut vergisine tabi tutulmaktadır.
Mesken nitelikli taşınmazın değeri; 5.000.000 TL ile 7.500.000 TL arasında olanlar (Binde 3) olarak vergilendirilmektedir. 7.500.001 TL ile 10.000.000 TL arasında olanlar (Binde 6) olarak vergilendirilmektedir. Ayrıca 10.000.000 TL ve üzeri olanlar (Binde 10) olarak vergilendirilmektedir.
Bütün malikler değerli konut vergisi ödemesinden sorumludur
Paylı mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmaz için değerli konut vergisinde taşınmazın toplam değeri temel alınmaktadır. Her bir malik veya paydaş kendi hissesi tutarında değerli konut vergisinden sorumludur. Ayrıca paylı mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmazlardakine benzer elbirliğiyle mülkiyete konu taşınmazlarda da değerli konut vergisi matrahına esas alınan tutar taşınmazın toplam değeridir. Fakat aradaki fark, paylı mülkiyette her bir malik kendi hissesi oranında değerli konut vergisinden sorumlu olmaktadır. Bununla birlikte elbirliğiyle mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmazda bütün malikler değerli konut vergisinden müteselsilen sorumludur.
Vergi beyanı, ödeme süresi ve ödeme yeri
Vergi, takip eden yılın 20 Şubat tarihi sonuna kadar mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı yetkili vergi dairesine beyan edilecektir. Ayrıca vergi, yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk olunacaktır. Müteakip yıllar için mükellef tarafından benzer biçimde yıllık olarak beyanname verilir. Ayrıca vergi ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk olunur. Vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar 2 eşit taksitte ödenecektir.
Konuta biçilen değere itiraz süreci
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce yapılan değerlendirme neticesinde konutun değeri belirlenmektedir. İlgilerin ulaşabileceği biçimde internet sitesinde ilan edilmektedir. Bununla birlikte, ilgiliye tebliğ olunmaktadır. Belirtilen tebliğ tarihinden itibaren 15. günün sonuna kadar Genel Müdürlük’e itiraz edilmeyen mesken nitelikli taşınmazların Genel Müdürlük tarafından tespit edilen değeri netleşmektedir. Fakat dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta bulunmaktadır. Netleşen idari işleme (şubatta yapılacak tahakkuka karşı) 30 gün içerisinde vergi mahkemelerine başvurma hakkı mevcuttur.
İtiraz değer tespitinin muhatabına tebliğinden 15 gün içinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne yapılması gerekmektedir. Bunun harivinde taşra teşkilatına yapılabilmektedir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü itirazı 15 gün içinde değerlendirerek sonuçlandıracaktır. Ayrıca netleşen değer yine ilan ve tebliğ edilecektir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü; itiraz üzerine yapacağı değerlendirmede, itirazı yerinde görmezse reddedecektir. Bunun haricinde ise yeni bir değer belirleyecektir. İtiraz üzerine verilmesi gereken kararda belirtilen bedel “kesinleşen değer” olarak kabul edilecektir. İtiraz üzerine ilk tespit edilen bedel üstünde değişiklik yapılmazsa bu bedel yeniden itiraza tabi olmayacaktır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün itiraz üzerine vereceği kararın tebliği itibariyle ya da itiraza cevap verilmemesi durumunda 15 günlük itiraz inceleme süresinin ardından (bu durum “zımni red” kabul edilerek), mükellef tarafından 30 gün içinde bağlı bulunduğu vergi mahkemesinde dava açabilecektir.
Kimler değerli konut vergisinden muaftır?
Kamu Kurumları, Mesken Nitelikli Tek Taşınmazı Olanlar, Elçilik ve Konsolosluk Binaları değerli konut verigisinden muaftır. Bununla birlikte Milletler Arası Kuruluşlar ve Temsilcilikleri ile Esas Faaliyet Konusu Bina İnşası Olanların Yeni İnşa Edilen Mesken Nitelikli Taşınmazlar bu vergiden muaftır.
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru
Neticede, özellikle ekonomik kriz süreçlerinde devletlerin yeni vergiler getirme ve/veya mevcut vergilerin oranlarını artırma hususunda çok geniş bir takdir marjları bulunmasına ve servet vergileri kategorik olarak meşru bir vergi türü olmasına karşın, değerli konut vergisinin mülkiyet hakkını ihlal etmeyecek biçimde kurgulanamadığı düşünülmektedir. Ayrıca iptal ya da itiraz davası yöntemi ile Anayasa Mahkemesi önüne taşınmaz veya taşınsa bile Anayasa Mahkemesi ilgili hükümleri iptal etmezse, değerli konut vergisi pratiğinin mülkiyet hakkına aykırılık iddiasıyla bireysel başvuruya konu edilmesi beklenmektedir.” İfadelerini kullanmıştır.
Diğer emlak haberleri için tıklayınız…