Mücbir sebep kapsamında ödeme sıkıntısı çeken kiracılara bir haberimiz var!
Ülke genelinde olumsuz etkisini sürdüren koronavirüs (covid-19) salgın hastalığına karşı, faaliyeti durdurulan sektörler adına yeni gelişmeler ortaya çıkarılıyor. Ancak bu süreç içerisinde kiracı ve ev sahibi arasında yaşanan gerilime herhangi bir çözüm getirilmemişti. Özellikle işini kaybeden vatandaşların kira ödeme problemleri gün yüzüne çıkmış, ancak bazı ev sahipleri kiracılarına baskı uygulamaya başlamıştır. İşte tam da bu sorunun çözümü için hukuki açıdan kiracıların iki seçeneği olduğunu hatırlatalım.
“Mücbir sebep” göstererek kira borcunu ödeyemeyen vatandaşlar hukuki süreçten yarar sağlayabilir. Ancak Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, kiracılara ödenmesi gereken bir borç olduğunu söyledi. Yani kimse, maddi sıkıntı yaşamadığı takdirde “ben kira borcumu ödemeyeceğim” diyemez. Ancak iş kayıplarının yaşandığı olumsuz günlerde, koronavirüs (covid-19) salgın hastalığı için ‘mücbir sebep’ maddesi kullanılabilir.
Hukukta yer alan bu madde ise öngörülemeyen ve öngörülmesi mümkün olmayan hukuki durumu anlatmaktadır. Uygulanmak istenen bu madde altında ise kiracının iki seçeneği bulunuyor. Bunlardan birisi kirasını ödememek ve ödeme durumu tamamen ortadan kalkmış olan kiracıların sözleşmeyi feshedip gitmesidir. Salgın hastalık nedeniyle tahliye edilen kiracı, aynı zamanda herhangi bir tazminat ödeme zorunluluğu içerisine girmez.
İkinci seçenek olarak kirayı eksik ödemektir. Ev sahibi ile anlaştığı takdirde borcunun mümkün olan kısmını ödemektir. Bu ‘uyarlama’ anlamına gelen bir haktır. Salgın hastalığın devam ettiği süreç içerisinde kiracı, bu haktan yarar sağlayabilecek. Hatırlatmakta yarar var(!) Talep sonucunda eksik ödenen borçları, ev sahibi hukuk yoluna başvurduğu vakit geriye kalan kısmını alabiliyor. Ancak kiracı, ev kirasını tam ödeyerek, ‘mücbir sebep haklarımı saklı tutuyorum’ ifadesi ile kiralarını tam olarak ödemeye devam eder.
Mücbir Sebep hakkında iki seçenek
Ekonomik durumunuzdaki kötüleşme sonucunda ortaya çıkan olumsuz durumlar karşısında bu haktan yarar sağlayabilirsiniz. Fakat unutulmamalıdır ki, iş yeriniz kapanmış, işsiz kalmış veya iflas etme gibi durumlarla karşı karşıya gelmişseniz; bu hakkı kullanmalısınız. Yaşanan problemin özellikle ev sahibine bildirilmesi gerektiğini hatırlatan Kiraz, “mücbir sebep kapsamında borcunuz ile ilişkili verilen karar neticesinde ev sahibinize açıklama yapmak zorundasınız” dedi.
Ev sahibinin kira ödemesini istemesi üzerine ‘uyarlama’ yöntemini talep edebileceksiniz. Bu da kiranızın yarısı kadar ödeme yapabileceğiniz anlamına gelir. Borcun tamamen ödenmemesi karşısında ev sahibi ihbarname hakkını kullanabilir ve kiracıyı yerinden çıkarabilir. Bu nedenle ‘uyarlama’ yöntemini uygulamak ve hukuki süreç sonrasında borcun kalan kısmını tamamlamak daha güvenilirdir.
6 ay süre verme zorunluluğu
Eğer ki satış yapılacak bir dairede oturuyorsanız ve sizden acilen evi boşaltmanız istendiyse bazı haklarınız bulunmakta. Bu haklardan aynı zamanda işyeri kiracıları da yararlanabiliyor. Evini satmak isteyen mal sahibi tarafından kiracısına durum bildirilmelidir. Ancak karşı tarafa 6 ay süre tanımak zorundadır. Böylece kanun karşısında altı ay daha ev veya işyerinde kiracı olarak kalabilirsiniz.